PLS : Mời các bác ngu động não !
Cù Tuấn dịch từ New York Times
Trong nhật báo Le Figaro ở
Paris tháng này, Henri Guaino, cố vấn hàng đầu của Nicolas Sarkozy khi
ông còn là tổng thống Pháp, cảnh báo rằng các quốc gia châu Âu, dưới sự
lãnh đạo thiển cận của Mỹ, đang “mộng du” trong cuộc chiến với Nga. Ông
Guaino đang mượn một phép ẩn dụ mà sử gia Christopher Clark dùng để mô
tả nguồn gốc của Thế chiến thứ nhất.
Đương nhiên, ông Guaino hiểu
rằng Nga phải chịu trách nhiệm trực tiếp nhất trong cuộc xung đột hiện
nay ở Ukraine. Chính Nga đã đưa quân ồ ạt ra biên giới với nước này vào
mùa thu và mùa đông năm ngoái, đã yêu cầu NATO một số đảm bảo an ninh
liên quan đến Ukraine nhưng NATO đã từ chối. Sau đó Nga đã bắt đầu các
cuộc pháo kích và giết chóc vào ngày 24 tháng 2.
Nhưng Mỹ đã giúp biến cuộc
xung đột bi thảm, cục bộ và mơ hồ này thành một cuộc xung đột tiềm tàng
quy mô thế giới. Ông Guaino lập luận rằng bằng cách hiểu sai logic của
cuộc chiến, phương Tây, dẫn đầu là chính quyền Biden, đang tạo cho xung
đột một động lực khiến nó không thể dừng lại.
Guaino nói đúng.
Vào năm 2014, Mỹ ủng hộ một
cuộc nổi dậy – trong giai đoạn cuối của nó là một cuộc nổi dậy mang tính
bạo lực – chống lại chính phủ Ukraine được bầu hợp pháp của Viktor
Yanukovych, một lãnh tụ thân Nga. (Sự tham nhũng trong chính phủ của ông
Yanukovych đã bị những người ủng hộ phe nổi dậy thêm mắm muối vào,
nhưng tham nhũng là một vấn đề lâu năm của Ukraine, vẫn còn đến ngày
nay.) Đến lượt mình, Nga sáp nhập Crimea, một vùng lịch sử nói tiếng Nga
của Ukraine kể từ thế kỷ 18 từng là nơi đóng quân của Hạm đội Biển Đen
của Nga.
Người ta có thể tranh luận về
các tuyên bố chủ quyền của Nga đối với Crimea, nhưng người Nga rất coi
trọng chúng. Hàng trăm nghìn binh sĩ của Nga và Liên Xô đã hy sinh để
bảo vệ thành phố Sevastopol của Crimea trước các lực lượng châu Âu trong
hai cuộc bao vây – một trong Chiến tranh Crimea và một trong Thế chiến
thứ hai. Trong những năm gần đây, việc Nga kiểm soát Crimea dường như
mang lại một dàn xếp ổn định trong khu vực: các nước láng giềng châu Âu
của Nga có vẻ đã để cứt trâu hóa bùn.
Nhưng Mỹ không bao giờ chấp
nhận sự sắp xếp này. Vào ngày 10 tháng 11 năm 2021, Mỹ và Ukraine đã ký
một “hiến chương về quan hệ đối tác chiến lược” kêu gọi Ukraine gia nhập
NATO, lên án “sự xâm lược đang diễn ra của Nga” và khẳng định “cam kết
kiên định” đối với việc tái hòa nhập Crimea vào Ukraine.
Hiến chương này đã “thuyết
phục Nga rằng họ phải tấn công hoặc bị tấn công,” ông Guaino viết. “Đó
là quá trình không thể cưỡng lại của năm 1914 với sự chính xác đáng
ngại.”
Đây là lời kể trung thực về
cuộc chiến mà Tổng thống Vladimir Putin đã tuyên bố sẽ chiến đấu. Ông
Putin cho biết tại Lễ diễu hành Chiến thắng hàng năm của Nga vào ngày 9
tháng 5, đề cập đến việc nước ngoài trang bị vũ khí cho Ukraine. “Mối
nguy hiểm đang tăng lên mỗi ngày.”
Liệu ông Putin có đúng khi lo
lắng về an ninh của Nga hay không tùy thuộc vào quan điểm của mỗi
người. Các bản tin phương Tây có xu hướng coi thường ông.
Diễn biến khó khăn của cuộc
chiến ở Ukraine cho đến nay đã chứng minh cho nhận định của ông Putin,
nếu không phải là hành vi của ông ấy. Mặc dù ngành công nghiệp quân sự
của Ukraine rất quan trọng trong thời Liên Xô, nhưng đến năm 2014, quốc
gia này hầu như không có quân đội hiện đại. Các nhà tài phiệt chứ không
phải nhà nước đã vũ trang và tài trợ cho một số dân quân được cử đến để
chống lại phe ly khai do Nga hỗ trợ ở miền đông. Mỹ bắt đầu trang bị và
huấn luyện quân đội Ukraine, lúc đầu vẫn còn do dự dưới thời Tổng thống
Barack Obama. Tuy nhiên, các vũ khí hiện đại đã bắt đầu chảy vào Ukraina
thời chính quyền Trump, và ngày nay đất nước này được trang bị vũ khí
tận răng.
Kể từ năm 2018, Ukraine đã
nhận được tên lửa chống tăng Javelin do Mỹ chế tạo, pháo của Séc và máy
bay không người lái Bayraktar của Thổ Nhĩ Kỳ và các loại vũ khí tương
thích khác của NATO. Mỹ và Canada gần đây đã gửi những khẩu pháo M777
mới nhất do Anh thiết kế để bắn đạn pháo Excalibur dẫn đường bằng GPS.
Tổng thống Biden vừa ký thành luật gói viện trợ quân sự trị giá 40 tỷ
USD.
Dưới góc độ này, sự chế giễu
về thành tích chiến trường của Nga là không đúng chỗ. Nga không phải
đang đối đầu với một quốc gia nông nghiệp kém cỏi với diện tích chỉ bằng
một phần ba diện tích của Nga; ít nhất là hiện tại, Nga đang chống lại
các vũ khí kinh tế, vũ khí mạng và vũ khí chiến trường tiên tiến của
NATO.
Và đây là nơi ông Guaino cáo
buộc phương Tây mắc chứng mộng du là chính xác. Mỹ đang cố gắng duy trì
giả thuyết rằng trang bị vũ khí cho các đồng minh của mình là không
giống như việc tham gia chiến đấu trực tiếp.
Trong thời đại thông tin, sự
phân biệt này ngày càng mang tính hình thức. Mỹ đã cung cấp thông tin
tình báo cho Ukraina sử dụng để giết các tướng lĩnh Nga. Các thông tin
nhắm mục tiêu do Mỹ cung cấp đã giúp đánh chìm tàu tuần dương tên lửa
Moskva của Nga ở Biển Đen, khiến khoảng 40 thủy thủ thiệt mạng.
Và Mỹ có thể đóng một vai trò
trực tiếp hơn nữa. Có hàng nghìn chiến binh nước ngoài ở Ukraine. Một
tình nguyện viên đã nói chuyện với Tổng công ty Phát thanh truyền hình
Canada trong tháng này khi chiến đấu cùng với “những người bạn” “đến từ
Thủy quân lục chiến Mỹ”. Cũng như thật dễ dàng vượt qua ranh giới giữa
việc trở thành một nhà cung cấp vũ khí và trở thành một chiến binh, cũng
rất dễ dàng vượt qua ranh giới từ tiến hành một cuộc chiến tranh ủy
nhiệm sang tiến hành một cuộc chiến bí mật.
Nói một cách tinh vi hơn, một
quốc gia đang cố gắng chống lại một cuộc chiến tranh như vậy có nguy cơ
bị lôi kéo từ sự can dự một phần, chuyển sang tham gia toàn bộ do sức
mạnh của lý luận đạo đức. Có lẽ các quan chức Mỹ biện minh cho việc xuất
khẩu vũ khí theo cách mà họ biện minh cho việc lập ngân sách cho nó:
Các vũ khí này mạnh đến mức nó có sức thuyết phục rất lớn. Tiền được chi
tiêu xả láng vì nó mua được sự bình yên. Tuy nhiên, nếu những khẩu súng
lớn hơn không thể thuyết phục được kẻ thù, chúng sẽ dẫn đến những cuộc
chiến tranh lớn hơn.
Một số ít người đã chết trong
cuộc tiếp quản Crimea của Nga vào năm 2014. Nhưng lần này, mức độ tương
xứng về vũ khí đã ngang nhau – và thậm chí còn vượt trội trong một số
trường hợp – Nga đã trở lại với một cuộc chiến bắn phá dùng pháo binh
giống như Thế chiến thứ hai.
Ngay cả khi chúng ta không
chấp nhận tuyên bố của ông Putin rằng việc Mỹ trang bị vũ khí cho
Ukraine là lý do khiến chiến tranh xảy ra ngay từ đầu, thì đó chắc chắn
là lý do khiến cuộc chiến diễn ra ở dạng sát thương, bùng nổ, chết chóc
theo cách mà nó đang được tiến hành. Vai trò của chúng ta trong việc này
không phải là thụ động hay ngẫu nhiên. Chúng ta đã đưa ra lý do để
người Ukraine tin rằng họ có thể thắng trong một cuộc chiến leo thang.
Hàng nghìn người Ukraine đã
thiệt mạng, những người này có khả năng sẽ không chết nếu Mỹ đứng sang
một bên. Điều đó tự nhiên có thể tạo ra cho các nhà hoạch định chính
sách Mỹ ý thức về nghĩa vụ đạo đức và chính trị để đi đúng hướng, leo
thang xung đột, chơi khô máu với đối thủ.
Mỹ đã cho thấy quốc gia này
không chỉ có khả năng leo thang mà còn có xu hướng thích leo thang. Vào
tháng 3, ông Biden đã cầu nguyện Chúa trời trước khi nhấn mạnh rằng ông
Putin “không thể tiếp tục nắm quyền”. Vào tháng 4, Bộ trưởng Quốc phòng
Lloyd Austin giải thích rằng Mỹ đang muốn “chứng kiến Nga suy yếu”.
Noam Chomsky đã cảnh báo về
những động lực nghịch lý của những “tuyên bố anh hùng” như vậy trong một
cuộc phỏng vấn vào tháng Tư. Ông nói: “Có thể các tuyên bố này giống
như việc đóng giả Winston Churchill, rất thú vị. Nhưng những câu đó lại
được dịch thành là: Hủy diệt Ukraine.”
Vì những lý do tương tự, việc
ông Biden đề nghị ông Putin bị xét xử vì tội ác chiến tranh là một hành
động vô trách nhiệm hoàn toàn. Đòn này nghiêm trọng đến mức, một khi đã
được đáp trả, không giúp hai bên kiềm chế; suy cho cùng, một nhà lãnh
đạo phạm một tội ác chiến tranh sẽ không khác gì so với kẻ phạm tội ác
chiến tranh cả nghìn lần. Hiệu quả là, dù cố ý hay không, đã ngăn cản
mọi hoạt động dẫn đến đàm phán hòa bình.
Tình hình trên chiến trường
Ukraine đã chuyển sang một giai đoạn khó xử. Cả Nga và Ukraine đều bị
tổn thất nặng nề. Nhưng mỗi bên cũng đều có lợi. Nga có một cầu nối đất
liền với Crimea và kiểm soát một số vùng đất nông nghiệp màu mỡ nhất và
các mỏ năng lượng của Ukraine, và trong những ngày gần đây đã giữ vững
đà phát triển trên chiến trường. Ukraine, sau khi bảo vệ vững chắc các
thành phố của mình, có thể mong đợi thêm sự hỗ trợ tài chính, đào tạo và
vũ khí của NATO – một động lực mạnh mẽ để không sớm kết thúc cuộc
chiến.
Nhưng nếu cuộc chiến này
không sớm kết thúc, những nguy hiểm của nó sẽ ngày càng gia tăng. “Các
cuộc đàm phán cần phải bắt đầu trong hai tháng tới,” cựu ngoại trưởng Mỹ
Henry Kissinger cảnh báo vào tuần trước, “trước khi nó tạo ra những
biến động và căng thẳng mà hai bên không dễ dàng vượt qua”. Ông nói
thêm, kêu gọi quay trở lại nguyên trạng: “Theo đuổi cuộc chiến vượt quá
thời điểm này là không phải vì quyền tự do của Ukraine mà là một cuộc
chiến mới chống lại chính nước Nga.”
Về mặt này, ông Kissinger
cùng quan điểm với ông Guaino. Ông Guaino cảnh báo: “Nhượng bộ Nga sẽ là
chịu thua hành động gây hấn. Nhưng không nhượng bộ Nga chút nào sẽ là
hành động điên rồ.”
Mỹ đang không nhượng bộ. Làm
vậy sẽ rất mất mặt. Một cuộc bầu cử đang sắp đến gần. Vì vậy, chính
quyền Biden đang đóng sập cửa các con đường đàm phán và nỗ lực để tăng
cường chiến tranh. Chúng ta tham gia vào cuộc chiến để giành chiến
thắng. Cùng với thời gian, việc đưa vào Ukraina số lượng lớn vũ khí giết
người, bao gồm cả từ khoản phân bổ 40 tỷ đô la mới được ủy quyền, có
thể đưa cuộc chiến lên một cấp độ khác. Tổng thống Ukraine Volodymyr
Zelensky đã cảnh báo trong một bài phát biểu trước các sinh viên trong
tháng này rằng: những ngày đẫm máu nhất của cuộc chiến đang sắp đến.
https://nghiencuulichsu.com/2022/06/02/38820/