Công luận về tôi cứ bập bềnh như vậy đó, họ biết rất ít vì sao họ gớm ghét tôi cũng như vì sao trước đây lại yêu tôi. Về phần tôi, tôi vẫn luôn là chính mình ; nồng nhiệt hơn là sáng suốt trong những tìm tòi của mình, nhưng chân thành về mọi thứ, ngay cả khi điều đó chống lại tôi ; đơn giản và tốt, nhưng nhạy cảm và yếu đuối ; gắn bó bởi tình bạn chứ không bao giờ bởi vật chất, và quý trọng tình cảm hơn là lợi ích của bản thân ; chẳng đòi hỏi gì ở người đời và không muốn phụ thuộc vào họ ; không nhượng bộ trước những định kiến, và càng không nhượng bộ trước ý chí của họ ; giữ cho ý chí của chính mình tự do cũng như là lý trí ; sợ Thiên Chúa mà không ngại địa ngục, suy luận về tôn giáo mà không phóng đãng, không thích sự vô đạo cũng như sự cuồng tín, nhưng căm ghét những kẻ thiếu khoan dung còn hơn là những đầu óc mạnh mẽ ; không muốn dấu diếm ai cách suy nghĩ của mình ; không son phấn, không giả tạo trong mọi sự ; kể lỗi lầm của mình cho bạn bè, bày tỏ tình cảm của mình với mọi người, nói với công chúng sự thật không tâng bốc mà cũng không cay đắng; bận tâm rất ít về việc làm họ tức giận cũng như làm họ vui lòng. Đó chính là những tội ác của tôi, cũng như là những đức tính của tôi.
Cuối cùng mệt mỏi vì làn khói ảo ngây ngất cứ thổi phồng mãi lên mà chẳng làm thỏa thuê, kiệt sức với những phiền nhiễu bởi những kẻ rảnh rỗi bị đè nặng vì thời gian của họ và phung phí thời gian của tôi, khát khao một sự nghỉ ngơi mà tim tôi tha thiết và cần thiết cho những thói xấu của tôi, tôi đã gác bút với niềm vui sướng : hài lòng vì đã cầm bút vì điều tốt cho đồng loại, tôi chỉ đòi họ trả giá cho sự nhiệt thành của tôi bằng cách để cho tôi được chết một cách yên bình trong chốn nghỉ hưu của tôi, và không làm gì hại tôi. Tôi đã nhầm : các ông công chứng đã đến bảo cho tôi điều đó ; và thế là vào cái lúc mà tôi hy vọng là những phiền toái sẽ chấm dứt, thì lại bắt đầu những nỗi bất hạnh lớn nhất của đời tôi ; Trong tất cả những chuyện này đã có vài điều lạ thường, nhưng đó còn chưa là gì cả. Tôi xin lỗi, thưa Đức ông, vì đã lạm dụng sự kiên nhẫn của ngài ; nhưng trước khi bước vào thảo luận với ngài, cần phải nói về hoàn cảnh hiện tại của tôi và những lý do buộc tôi phải làm vậy.
-----------------------------------------------------------
Ainsi va flottant le sot public sur mon compte, sachant aussi peu pourquoi il m'abhorre que pourquoi il m'aimait auparavant. Pour moi, je suis toujours demeuré le même ; plus ardent qu'éclairé dans mes recherches, mais sincère en tout, même contre moi ; simple et bon, mais sensible et faible : faisant souvent le mal, et toujours aimant le bien ; lié par l'amitié, jamais par les choses, et tenant plus à mes sentiments qu'à mes intérêts ; n'exigeant rien des hommes, et n'en voulant point dépendre ; ne cédant pas plus à leurs préjugés qu'à leurs volontés, et gardant la mienne aussi libre que ma raison ; craignant Dieu sans peur de l'enfer, raisonnant sur la religion sans libertinage, n'aimant ni l'impiété ni le fanatisme, mais haïssant les intolérants encore plus que les esprits forts ; ne voulant cacher mes façons de penser à personne ; sans fard, sans artifice en toutes choses ; disant mes fautes à mes amis, mes sentiments à tout le monde, au public ses vérités sans flatterie et sans fiel, et me souciant tout aussi peu de le fâcher que de lui plaire. Voilà mes crimes, et voilà mes vertus.
Enfin lassé d'une vapeur enivrante qui enfle sans rassasier, excédé du tracas des oisifs surchargés de leur temps et prodigues du mien, soupirant après un repos si cher à mon cœur et si nécessaire à mes maux, j'avais posé la plume avec joie : content de ne l'avoir prise que pour le bien de mes semblables, je ne leur demandais pour prix de mon zèle que de me laisser mourir en paix dans ma retraite et de ne m'y point faire de mal. J'avais tort : des huissiers sont venus me l'apprendre ; et c'est à cette époque où j'espérais qu'allaient finir les ennuis de ma vie, qu'ont commencé mes plus grands malheurs. Il y a déjà dans tout cela quelques singularités : ce n'est rien encore. Je vous demande pardon, monseigneur, d'abuser de votre patience ; mais, avant d'entrer dans les discussions que je dois avoir avec vous, il faut parler de ma situation présente et des causes qui m'y ont réduit.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire