Le papillon

Le papillon

Naître avec le printemps, mourir avec les roses,
Sur l'aile du zéphyr nager dans un ciel pur,
Balancé sur le sein des fleurs à peine écloses,
S'enivrer de parfums, de lumière et d'azur,
Secouant, jeune encor, la poudre de ses ailes,
S'envoler comme un souffle aux voûtes éternelles,
Voilà du papillon le destin enchanté!
Il ressemble au désir, qui jamais ne se pose,
Et sans se satisfaire, effleurant toute chose,
Retourne enfin au ciel chercher la volupté!

Alphonse de LAMARTINE (1790-1869)

Cánh bướm

Sinh ra với mùa xuân, chết đi cùng hoa hồng,
Trên cánh của gió tây bơi trong trời trong vắt,
Bập bềnh trên ngực hoa chỉ mới hơi hé mở,
Say sưa những làn hương, ánh sáng và màu xanh,
Giũ bột trên đôi cánh hãy còn trẻ
Bay lên như hơi thở vào vòm trời vĩnh cửu
Đó chính là số phận mê hoặc của cánh bướm
Cũng giống như ham muốn, không bao giờ đậu xuống
Không bao giờ thỏa mãn, chạm lướt vào mọi vật
Rồi quay lại bầu trời tìm kiếm khoái lạc.

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (21)

Nếu việc trau giồi khoa học có hại cho những phẩm chất chiến binh, thì nó còn có hại hơn cho những phẩm chất đạo đức. Chính là ngay từ những năm đầu tiên của chúng ta mà một nền giáo dục điên rồ trang trí cho trí tuệ của chúng ta và làm hư hỏng sự phán xét của chúng ta. Tôi thấy từ khắp mọi phía những cơ sở mênh mông, nơi người ta nuôi dạy với chi phí lớn tuổi trẻ để dạy cho nó mọi điều, ngoại trừ những bổn phận của nó. Những đứa trẻ của các bạn sẽ không biết ngôn ngữ của chính chúng, nhưng chúng sẽ nói những ngôn ngữ khác chẳng được sử dụng ở nơi nào cả: chúng sẽ biết sáng tác những vần thơ mà chúng gần như không thể hiểu: không biết cách tách rời sai lầm khỏi sự thật, chúng sẽ sở hữu nghệ thuật làm cho những điều đó trở nên không nhận ra được cho những người khác bởi những lý lẽ y như thật. Nhưng những từ như cao thượng, điều độ, nhân ái, dũng cảm, chúng sẽ không biết nghĩa là gì; cái danh từ tổ quốc êm dịu sẽ không bao giờ đập vào tai chúng; và nếu chúng nghe nói về Thiên Chúa, thì đó sẽ ít là để e ngại hơn là để sợ hãi (ghi chú 8)? Tôi cũng sẽ thích là học sinh của tôi tiêu khiển trong một trò chơi đánh bóng, ít nhất thì cơ thể sẽ khỏe mạnh hơn. Tôi biết là cần khiến cho trẻ bận rộn, và rằng sự nhàn rỗi đỗi với chúng là mối nguy hiếm đáng ngại nhất. Vậy thì chúng cần học điều gì ? Đó hẳn là một câu hỏi hay! Chúng cần học điều mà chúng phải làm khi là người lớn (ghi chú 9); chứ không phải điều mà chúng phải quên.

(Ghi chú 8) Tư tưởng triết học.

(Ghi chú 9) Nền giáo dục của người dân Spartiates đã là như vậy, theo như cáo trình của vị vua lớn nhất của họ. Đó là, Montaigne nói, điều xứng đáng với một sự quan tâm lớn, rằng nơi cái luật lệ tuyệt vời của Lycurgue, và nơi sự thật quái gở bởi sự hoàn hảo của nó, mà chăm chút kỹ đến thế đến thức ăn của trẻ con; như là trách nhiệm chính của nó, và ngay cả nơi ở của các Nàng thơ, thì học thuyết cũng rất ít được đề cập đến, như thể là, cái tuổi trẻ hào hiệp này mà nó khinh thường mọi cái ách khác, người ta đã có thể cung cấp cho nó, thay vì những bậc thầy của chúng ta về khoa học, thì chỉ cần những người thầy về lòng can đảm, thận trọng và công bằng.

Bây giờ chúng ta hãy xem cũng tác giả ấy nói về những người Ba Tư cổ như thế nào. Platon, ông ấy nói, kể rằng là Hoàng Thái Tử kế vị hoàng tộc đã được nuôi nấng như thế. Sau khi ngài được sinh ra, người ta trao ngài, không phải cho những người phụ nữ, mà là cho những hoạn quan quyền lực hàng đầu bên đức vua, vì đức hạnh của họ. Những người này chịu trách nhiệm khiến cho ngài có thân thể đẹp và lành mạnh, và sau bảy năm họ dạy ngài cưỡi ngựa và đi săn. Khi ngài đạt đến tuổi mười bốn, họ đặt ngài vào tay của bốn vị : người khôn ngoan nhất, người công bình nhất, người ôn hòa nhất và người dũng cảm nhất của đất nước. Người đầu tiên dạy ngài học tôn giáo, người thứ nhì dạy ngài luôn luôn đúng, người thứ ba dạy chiến thắng những sự tham lam, người thứ tư dạy không sợ điều gì. Tất cả họ đều khiến ngài tốt, và không có ai khiến ngài thông thái.

Astyage, theo Xénophone, yêu cầu Cyrus trình bày về bài học cuối cùng của ông : đó là, ông ấy nói, ở trường học của chúng tôi một thằng bé lớn có một cái áo khoác nhỏ bèn đưa nó cho một trong những bạn đồng hành của nó có tầm vóc nhỏ hơn, và tước mất của nó cái áo khoác lớn hơn. Thầy của chúng tôi đã cho tôi phán xử tranh chấp này, tôi phán rằng cần phải để mọi thứ trong tình trạng như vậy, và cả đứa này lẫn đứa kia đều có vẻ thuận tiện hơn về điểm này. Từ đó, ông khiển trách rằng tôi đã làm sai : bởi tôi đã chỉ dừng lại ở chỗ xem xét sự tiện lợi : và đầu tiên là cần phải phục vụ công lý, mà nó muốn rằng không ai bị bắt buộc về cái điều thuộc về mình. Và nói rằng nó phải bị phạt, như là người ta phạt chúng ta ở trong làng vì đã quên mất thì quá khứ đầu tiên của từ ... Ngài quan nhiếp chính đã làm cho tôi một bài diễn văn hay, để chứng minh khái quát, trước khi mà ông thuyết phục tôi rằng trường học của ông xứng đáng với bài diễn văn ấy.

-------------------------------------------- 

Si la culture des sciences est nuisible aux qualités guerrières, elle l'est encore plus aux qualités morales. C'est dès nos premières années qu'une éducation insensée orne notre esprit et corrompt notre jugement. Je vois de toutes parts des établissements immenses, où l'on élève à grands frais la jeunesse pour lui apprendre toutes choses, excepté ses devoirs. Vos enfants ignoreront leur propre langue, mais ils en parleront d'autres qui ne sont en usage nulle part: ils sauront composer des vers qu'à peine ils pourront comprendre: sans savoir démêler l'erreur de la vérité, ils posséderont l'art de les rendre méconnaissables aux autres par des arguments spécieux: mais ces mots de magnanimité, de tempérance, d'humanité, de courage, ils ne sauront ce que c'est; ce doux nom de patrie ne frappera jamais leur oreille; et s'ils entendent parler de Dieu, ce sera moins pour le craindre que pour en avoir peur (note 8). J'aimerais autant, disait un sage, que mon écolier eût passé le temps dans un jeu de paume, au moins le corps en serait plus dispos. Je sais qu'il faut occuper les enfants, et que l'oisiveté est pour eux le danger le plus à craindre. Que faut-il donc qu'ils apprennent? Voilà certes une belle question! Qu'ils apprennent ce qu'ils doivent faire étant hommes (note 9) ; et non ce qu'ils doivent oublier.

(Note 8) Pens. philosoph.

(Note 9) Telle était l'éducation des Spartiates, au rapport du plus grand de leurs rois. C'est, dit Montaigne, chose digne de très grande considération, qu'en cette excellente police de Lycurgue, et à la vérité monstrueuse par sa perfection, si soigneuse pourtant de la nourriture des enfants, comme de sa principale charge, et au gîte même des Muses, il s'y fasse si peu mention de la doctrine: comme si, cette généreuse jeunesse dédaignant tout autre joug, on ait dû lui fournir, au lieu de nos maîtres de science, seulement des maîtres de vaillance, prudence et justice.

Voyons maintenant comment le même auteur parle des anciens perses. Platon, dit-il, raconte que le fils aîné de leur succession royale était ainsi nourri. Après sa naissance, on le donnait, non à des femmes, mais à des eunuques de la première autorité près du roi, à cause de leur vertu. Ceux-ci prenaient charge de lui rendre le corps beau et sain, et après sept ans le conduisaient à monter à cheval et aller à la chasse. Quand il était arrivé au quatorzième, ils le posaient entre les mains de quatre: le plus sage, le plus juste, le plus tempérant et le plus vaillant de la nation. Le premier lui apprenait la religion, le second à être toujours véritable, le tiers à vaincre ses cupidités, le quart à ne rien craindre. Tous, ajouterai-je, à le rendre bon, aucun à le rendre savant.

Astyage, en Xénophon, demande à Cyrus compte de sa dernière leçon: c'est, dit-il, qu'en notre école un grand garçon ayant un petit saye le donna à l'un de ses compagnons de plus petite taille, et lui ôta son saye qui était plus grand. Notre précepteur m'ayant fait juge de ce différend, je jugeai qu'il fallait laisser les choses en cet état, et que l'un et l'autre semblait être mieux accommodé en ce point. Sur quoi, il me remontra que j'avais mal fait: car je m'étais arrêté à considérer la bienséance; et il fallait premièrement avoir pourvu à la justice, qui voulait que nul ne fût forcé en ce qui lui appartenait. Et dit qu'il en fût puni, comme on nous punit en nos villages pour avoir oublié le premier aoriste de... Mon régent me ferait une belle harangue, in genere demonstrativo, avant qu'il me persuadât que son école vaut celle-là.

Oh guitare, guitare - Enrico Macias

http://www.youtube.com/watch?v=xUSLQ9uLL5E


Oh guitare, guitare,
Ma guitare, ouvre-moi bien ton cœur
Chante, chante guitare
Sous mes doigts mais chante le bonheur
Si j´ai mis dans ton coeur andalou
Trop de soupirs à ton goût
Chasse au loin les sanglots superflus
Qu´on n´en parle jamais plus

Dis-moi des choses folles
Au-delà des paroles
Que ma bouche doit taire
N´ayant que des mots de chair

Ma guitare bavarde
Un oiseau s´est caché dans ta voix
Et la porte qu´il garde
Pour nous deux s´entrouvre quelquefois
Là, vois-tu, c´est le jardin secret
Où plus rien ne meurt jamais
Là, les soirs ont tous des lendemains
A la portée de ma main

Quels pays magnifiques
Sont là dans ta musique!
Moi-même, je demeure
Ébloui par leurs couleurs

Oh guitare magique
Quand tu fais vibrer tous tes accords
Un monde fantastique
Fait revivre ton cœur de bois mort


(En pensant au jardin de HY)

Ôi guitare, guitare,

Ôi guitare, guitare,
Cây đàn guitare của em, hãy mở cho em trái tim anh
Hát đi, hát đi guitare
Dưới ngón tay em, nhưng hãy hát bài hạnh phúc

Nếu em đã đặt vào trái tim andalou của anh
Quá nhiều tiếng thở dài hơn là anh thích
Thì anh hãy xua thật xa những tiếng nức nở thừa
Ta đừng bao giờ nói đến chúng nữa

Hãy nói với em những điều điên rồ
Vượt xa lời nói
Môi em phải im
Toàn lời xác thịt

Cây đàn guitare lắm lời
Một con chim náu mình trong giọng anh
Và cánh cửa nó canh giữ
Đôi lần hé mở cho hai ta
Đấy, anh thấy không, đó là khu vườn bí mật
Nơi đó không có gì chết bao giờ
Nơi đó những buổi tối đều có ngày mai
Ở trong tầm tay

Những xứ sở tuyệt đẹp
Trong tiếng nhạc của anh
Chính em, em cũng lóa mắt
Bởi những sắc màu của chúng

Ôi guitare kỳ diệu
Khi anh làm rung lên tất cả những hợp âm
Một thế giới mộng tưởng
Làm sống lại trái tim anh khô như gỗ

Jean Ferrat chante Louis Aragon

http://www.youtube.com/watch?v=y6P34xQnwxA

Que serais-je sans toi ?

Que serais-je sans toi qui vins à ma rencontre
Que serais-je sans toi qu'un coeur au bois dormant
Que cette heure arrêtée au cadran de la montre
Que serais-je sans toi que ce balbutiement ?

J'ai tout appris de toi sur les choses humaines
Et j'ai vu désormais le monde à ta façon
J'ai tout appris de toi, comme on boit aux fontaines
Comme on lit dans le ciel les étoiles lointaines
Comme, au passant qui chante, on reprend sa chanson
J'ai tout appris de toi jusqu'au sens du frisson

J'ai tout appris de toi, pour ce qui me concerne,
Qu'il fait jour à midi, qu'un ciel peut être bleu,
Que le bonheur n'est pas un quinquet de taverne
Tu m'as pris par la main dans cet enfer moderne
Où l'homme ne sait plus ce que c'est qu'être deux
Tu m'as pris par la main comme un amant heureux

Qui parle de bonheur a souvent les yeux tristes,
N'est-ce pas un sanglot de la déconvenue,
Une corde brisée aux doigts du guitariste ?
Et pourtant, je vous dis que le bonheur existe
Ailleurs que dans le rêve, ailleurs que dans les nues,
Terre, terre, voici ses rades inconnues.

Louis Aragon (1897-1982)

Em sẽ là gì không có anh ?

Em sẽ là gì không có anh người đã đi tới gặp em
Em sẽ là gì không có anh, một trái tim ngủ trong rừng
Giờ đã dừng lại nơi mặt đồng hồ
Em sẽ là gì không có anh, chỉ là những lời lắp bắp.

Em đã học được từ anh tất cả mọi điều nhân văn
Em nhìn thế giới từ nay theo cách của anh
Em học mọi thứ từ anh, như ta uống nơi nguồn nước
Như ta đọc trong bầu trời những ngôi sao xa xôi
Như khi người qua đường hát, ta hát lại bài ca ấy
Em đã học được từ anh đến tận cảm giác rùng mình

Em đã học được từ anh mọi điều liên quan đến em
Rằng giữa trưa là ban ngày, rằng bầu trời có thể xanh
Rằng hạnh phúc không phải là ngọn đèn dầu nơi quán rượu
Anh đã cầm tay em trong địa ngục hiện đại này
Nơi con người không biết nữa thế nào nghĩa là có đôi
Anh đã cầm lấy tay em như một người tình hạnh phúc

Ai nói về hạnh phúc thường có đôi mắt buồn
Có phải không, thất vọng là tiếng nức nở
Một sợi dây đàn đứt dưới tay người nghệ sĩ
Vậy mà em nói anh nghe, là hạnh phúc có tồn tại
Ở nơi khác hơn giấc mơ, khác hơn trong những đám mây.
Hỡi mặt đất, măt đất, đây những bến cảng vô danh

Ăn mày tình yêu - Enrico Macias

http://www.youtube.com/watch?v=-nCWIhodrrw

Le mendiant de l'amour


J´ai de l´amour plein la tête, un cœur d´amitié.
Je ne pense qu´a faire la fête et m´amuser.
Moi, vous pouvez tout me prendre : je suis comme ça.
Ne cherchez pas à comprendre : écoutez-moi.
Dans toute la ville, on m´appelle le mendiant de l´amour.
Moi, je chante pour ceux qui m´aiment et je serai toujours le même.
Il n´y a pas de honte à être un mendiant de l´amour.
Moi, je chante sous vos fenêtres chaque jour.

{Refrain x2:}
Donnez, donnez, dodo-onnez,
Donnez, donnez moi,
Donnez, donnez, dodo-onnez,
Dieu vous le rendra...

Donnez moi de la tendresse, surtout pas d´argent.
Gardez toutes vos richesses, car maintenant
Le bonheur n´est plus à vendre. Le soleil est roi.
Asseyez vous à ma table, écoutez-moi.
On est tous sur cette Terre des mendiants de l´amour,
Qu´on soit pauvre ou milliardaire, on restera toujours les mêmes,
Ces Hommes extraordinaires, ces mendiants de l´amour.
Moi, j´ai besoin de tendresse chaque jour.

{Refrain x2}

Alors, laissez-moi vous dire la générosité.
C´est une larme de sourire à partager.
Je n´ai pas envie d´apprendre pour qui et pourquoi.
Je n´ai pas de compte a rendre, écoutez-moi.
Dans toute la ville, on m´appelle le mendiant de l´amour.
Moi je chante pour ceux qui m´aiment et je serai toujours le même.
Il n´y a pas de honte à être un mendiant de l´amour.
Moi, je chante sous vos fenêtres chaque jour.


(Version féminine, et à propos, JA !)

Ăn mày tình yêu

Tim em đầy tình yêu, đầu em đầy tình bạn
Em chỉ nghĩ đến ăn mừng và vui chơi
Anh có thể lấy của em mọi thứ, em là như vậy
Đừng cố hiểu làm gì, hãy lắng nghe.
Trong cả thành phố, người ta gọi em là kẻ ăn mày tình yêu
Em hát cho những người yêu em và em sẽ luôn như vậy
Không việc gì phải xấu hổ là người ăn mày tình yêu
Còn em, em hát dưới cửa sổ của anh mỗi ngày

Hãy cho, hãy cho, hãy cho em
Hãy cho, hãy cho, hãy cho đi,
Thượng đế sẽ trả lại cho anh

Hãy cho em âu yếm, nhất là đừng cho tiền
Hãy giữ tất cả của cải của anh, vì giờ đây
Hạnh phúc không đem bán nữa. Mặt trời là vua.
Hãy ngồi xuống bên em, hãy lắng nghe.
Tất cả chúng ta trên mặt đất này đều là những kẻ ăn mày tình yêu
Dù ta nghèo hay tỉ phú, ta vẫn luôn như vậy
Những con người Phi thường, những kẻ ăn mày tình yêu
Em, em cần âu yếm mỗi ngày

Vậy hãy để em nói anh nghe
Lòng hào hiệp là một giọt nước mắt tươi cười sẻ chia
Em không muốn biết cho ai và tại sao
Em không có gì phải thanh minh, hãy lắng nghe.
Trong cả thành phố, người ta gọi em là kẻ ăn mày tình yêu
Em hát cho những người yêu em và em sẽ luôn như vậy
Không việc gì phải xấu hổ là người ăn mày tình yêu
Còn em, em hát dưới cửa sổ của anh mỗi ngày

Hier, on parlait de choses et d'autres

Hier, on parlait de choses et d'autres

Hier, on parlait de choses et d'autres,
Et mes yeux allaient recherchant les vôtres ;

Et votre regard recherchait le mien
Tandis que courait toujours l'entretien.

Sous le banal des phrases pesées
Mon amour errait après vos pensées ;

Et quand vous parliez, à dessein distrait,
Je prêtait l'oreille à votre secret :

Car la voix, ainsi que les yeux de Celle
Qui vous fait joyeux et triste, décèle,

Malgré tout effort morose ou rieur,
Et met au plein jour l'être intérieur.

Or, hier je suis parti plein d'ivresse :
Est-ce un espoir vain que mon coeur caresse,

Un vain espoir, faux et doux compagnon ?
Oh ! non ! n'est-ce pas ? n'est-ce pas que non ?
Hier, on parlait de choses et d'autres

Paul VERLAINE   (1844-1896)

Ngày hôm qua ta đã cùng nhau nói bao điều
Và mắt em tìm kiếm mắt anh;
Và ánh mắt anh tìm ánh mắt em
Khi cuộc chuyện trò cứ trôi chảy mãi

Dưới vẻ tầm thường của câu từ cân nhắc
Tình yêu của em quấn quít theo tư tưởng của anh
Khi anh nói, cố tình lơ đãng
Em lắng tai nghe bí mật của anh:

Bởi giọng nói, cũng như là đôi mắt
Của người làm ta vui buồn thường tiết lộ
Dù bao nỗ lực rầu rĩ hay tươi vui
Làm hiện ra giữa ban ngày con người bên trong

Thế mà, hôm qua em rời đi lòng đầy say sưa
Có phải là hy vọng hão huyền mà tim em ve vuốt

Một hy vọng hão huyền, bạn đồng hành dịu dàng và giả tạo
Ôi không ! Có phải không ? Không phải vậy phải không ?
Hôm qua, ta đã cùng nhau nói bao điều

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (20)

Những nền cộng hòa cổ xưa của Hy Lạp với sự khôn ngoan ngời sáng trong đa phần các thể chế của họ đã cấm công dân họ tất cả những nghề nghiệp yên tĩnh và ít vân động này mà trong khi chúng làm suy sụp và hư hỏng thân thể, thì cũng làm yếu đi ngay sự mạnh mẽ của tâm hồn. Quả vậy, người ta nghĩ là với con mắt nào mà có thể thăm dò cái đói, cái khát, những sự mệt mỏi, những nguy hiểm và cái chết, những con người mà nhu cầu nhỏ nhất cũng đè nặng họ và nỗi khổ bé nhất cũng làm chùn bước ? Với lòng can đảm nào những người lính sẽ chịu đựng những công việc quá sức mà họ không hề có thói quen ? Với nhiệt tình nào họ sẽ hành quân bắt buộc dưới lệnh của những sĩ quan còn không có cả sức để đi ngựa ? Người ta đừng có phản biện tôi cái giá trị nổi tiếng của tất cả những chiến binh hiện đại này mà họ có kỷ luât một cách thông thái đến thế. Người ta cứ việc khoe về lòng can đảm của họ trong một ngày chiến trận, nhưng họ đừng có kể cho tôi nghe xem họ chịu đựng được sự quá tải công việc ra sao, họ kháng cự lại sự khắc nghiệt của các mùa và thời tiết bất ổn của không khí như thế nào. Chỉ cần một chút mặt trời hoặc là một chút tuyết, chỉ cần tước bớt một vài sự thừa thãi là đủ để làm tan chảy và tàn phá trong vòng vài ngày quân đội thiện chiến nhất của các bạn. Hỡi những chiến binh quả cảm, hãy chịu đựng sự thật này mà các bạn hiếm khi được nghe thấy; các bạn thật can trường, tôi biết thế; các bạn đã có thể chiến thắng Annibal ở Cannes và ở Trasimène; Cesar đã có thể cùng các bạn vượt qua sông Rubicon và nô dịch đất nước của ông; nhưng sẽ chẳng phải là cùng với các bạn mà người đầu tiên đã vượt qua dãy Alpes, và người kia đã chiến thắng tổ tiên của các bạn.

Các trận đấu không phải luôn luôn làm nên thành công của chiến tranh, và đối với các vị tướng thì có một nghệ thuật cao hơn là nghệ thuật thắng trận. Người này xông vào lửa đạn với lòng can đảm, cũng đâu phải không là một sĩ quan tồi : ngay cả trong mỗi người lính, một chút sức lực và sức mạnh nhiều hơn có lẽ sẽ cần thiết hơn là bao nhiêu lòng dũng cảm mà nó không đảm bảo cho chàng khỏi chết; và đâu có quan trọng đối với Nhà nước là những đội quân của nó chết vì sốt và lạnh, hay bởi lưỡi gươm của kẻ thù ?

--------------------------------------- 

Les anciennes républiques de la Grèce avec cette sagesse qui brillait dans la plupart de leurs institutions avaient interdit à leurs citoyens tous ces métiers tranquilles et sédentaires qui, en affaissant et corrompant le corps, énervent sitôt la vigueur de l'âme. De quel oeil, en effet, pense-t-on que puissent envisager la faim, la soif, les fatigues, les dangers et la mort, des hommes que le moindre besoin accable et que la moindre peine rebute? Avec quel courage les soldats supporteront-ils des travaux excessifs dont ils n'ont aucune habitude? Avec quel ardeur feront-ils des marches forcées sous des officiers qui n'ont même pas la force de voyager à cheval? Qu'on ne m'objecte point la valeur renommée de tous ces modernes guerriers si savamment disciplinés. On me vante bien leur bravoure en un jour de bataille, mais on ne me dit point comment ils supportent l'excès de travail, comment ils résistent à la rigueur des saisons et aux intempéries de l'air. Il ne faut qu'un peu de soleil ou de neige, il ne faut que la privation de quelques superfluités pour fondre et détruire en peu de jours la meilleure de nos armées. Guerriers intrépides, souffrez une fois la vérité qu'il vous est si rare d'entendre; vous êtes braves, je le sais; vous eussiez triomphé avec Annibal à Cannes et à Trasimène; César avec vous eût passé le Rubicon et asservi son pays; mais ce n'est point avec vous que le premier eût traversé les Alpes, et que l'autre eût vaincu vos aïeux.

Les combats ne font pas toujours le succès de la guerre, et il est pour les généraux un art supérieur à celui de gagner des batailles. Tel court au feu avec intrépidité, qui ne laisse pas d'être un très mauvais officier: dans le soldat même, un peu plus de force et de vigueur serait peut-être plus nécessaire que tant de bravoure qui ne le garantit pas de la mort; et qu'importe à l'Etat que ses troupes périssent par la fièvre et le froid, ou par le fer de l'ennemi ?

Cảm giác

Sensation

Par les soirs bleus d’été, j’irai dans les sentiers,
Picoté par les blés, fouler l’herbe menue :
Rêveur, j’en sentirai la fraîcheur à mes pieds.
Je laisserai le vent baigner ma tête nue.

Je ne parlerai pas, je ne penserai rien :
Mais l’amour infini me montera dans l’âme,
Et j’irai loin, bien loin, comme un bohémien,
Par la Nature, - heureux comme avec une femme.

Arthur Rimbaud, Poésies


Cảm giác

Vào những đêm hè xanh tôi đi trên đường mòn
Lúa mì chích vào chân, đạp trên những cỏ ngắn
Mơ màng, tôi cảm thấy làn hơi mát dưới chân
Tôi để gió tắm trên đầu trần.

Tôi không nói, tôi không nghĩ
Nhưng dâng trong hồn tôi tình yêu vô tận
Tôi sẽ đi xa, thật xa,
Như một người du mục, trong Thiên nhiên
Hạnh phúc như với một người đàn bà.

Nguyễn Thị Loan - Á hậu 2 Hoa hậu các dân tộc Việt Nam

Chúc mừng tân Hoa hậu, các Á hậu và các Người đẹp! Chúc mừng Loan, mình vui mừng lắm, Loan có hài lòng không ?

Ngôi vị Á hậu 2 là đủ cho Loan đi thi thế giới rồi đấy. Bây giờ là phải đàm phán chặt chẽ để giành được một suất đi thi Hoa hậu Thế giới hoặc là Hoa hậu Trái đất. Loan chớ có đâm đầu vào Hoa hậu Hoàn vũ, chỗ nào có đại gia già là không hợp với Loan đâu, các vị ấy không thích những cô khỏe quá. :)

Bây giờ chắc Loan phải nghỉ ngơi ăn mừng vài ngày đã, rồi mình sẽ cố vấn tiếp, Loan còn cần đến mình nhiều đấy, hihi, cái áo dạ hội màu trắng đính hột lổn nhổn của Loan làm mình hoảng hốt, mà không dám nói vì sợ Loan mất tự tin.

Mình đã uống một ly vin rosé để chúc mừng Loan. A nếu Loan cứ theo đà tiến bộ thế này thì lần tới sẽ là Á hậu 1 hoặc là Hoa hậu đấy. Hy vọng mọi người chúc mừng và ủng hộ Loan. Bisous !

Nguyễn Thị Loan (6)

Chúc Loan tối nay tỏa sáng lộng lẫy, giành được ngôi Hoa Hậu.

Chúc Loan luôn giữ được vẻ đẹp say lòng của hoa đóa hoa đồng nội, "tỏa thơm như lúa giữa đồng".
Chúc Loan luôn trân trọng kho báu của mình, là vẻ đẹp tạo hóa ban tặng, là tình yêu của cha mẹ tạo ra vẻ quyến rũ, công lao cha mẹ nuôi nấng giữ gìn để giữ được vẻ đẹp hoàn hảo, công lao của chính Loan đã luôn luyện tập trau giồi để giữ được cơ thể khỏe mạnh và tâm hồn đẹp.
Chúc Loan ý thức được giá trị lan tỏa của một nhan sắc, nó đem hạnh phúc đến cho trẻ thơ, niềm vui cho người già, làm phụ nữ mong ước, đàn ông khao khát, các bạn đồng tính nữ và nam hy vọng.
Chúc Loan can đảm, bởi nơi nào mà con người chưa nhìn ra hoặc ngược đãi cái đẹp, vẻ đẹp, thì nơi ấy lòng người còn độc ác. Loan hãy đem ánh sáng của vẻ đẹp thể chất, trí tuệ và tâm hồn mình đến cho họ.
Loan đừng quan tâm đến tiền nhiều quá, nó làm mình bớt đẹp đi. Tiền chỉ cần kiếm đủ để nuôi bản thân mình, để luôn giữ lòng tự trọng. Loan không thể kiếm đủ tiền để giúp hết trẻ em nghèo, việc ấy là của nhà nước, của cộng đồng.
Je croise les doigts pour toi !  Mình nắm chặt tay chúc Loan thành công tối nay.
Ôm hôn Loan. Tiens bon, et bon courage ! Hãy giữ vững, và luôn can đảm !

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (19)

Trong khi mà những tiện nghi trong cuộc sống nhân lên, những nghệ thuật hoàn hảo lên và xa hoa trải rộng; lòng can đảm chân chính suy yếu, những phẩm hạnh quân sự lịm đi, và đó vẫn là tác phẩm của khoa học và của tất cả những nghệ thuật này đang thao túng trong bóng tối của căn phòng. Khi những người Goths tàn phá Hy Lạp, tất cả các thư viện chỉ được cứu khỏi lửa nhờ cái ý kiến được gieo bởi một người trong số họ, rằng là cần phải để lại cho kẻ thù những đồ đạc chuyên dụng để làm chúng đổi hướng khỏi luyện tập quân sự và khiến chúng vui thích với những bận rộn nhàn rỗi và ít vận động. Charles VIII đã thấy mình trở nên chủ nhân của Toscane và của vương quốc Naples mà gần như không phải rút kiếm ra; và tất cả triều đình của ngài gán sự dễ dàng không ngờ này cho sự việc là những ông hoàng và giới quý tộc Italie đã vui thú trong việc khiến mình trở nên tài tình và thông thái hơn là luyện tập để trở nên mạnh mẽ và thiện chiến. Quả vậy, con người có lương tri nói khi thuật lại hai đặc điểm này, tất cả những ví dụ đều dạy cho chúng ta rằng trong luật lệ chiến đấu và trong tất cả những luật lệ giống với nó, thì việc học các khoa học thật là thích hợp trong việc làm mềm yếu và ẻo lả đi những lòng can đảm hơn là làm chúng mạnh mẽ và sống động.

Những người La Mã đã thú nhận rằng phẩm hạnh quân sự đã tắt đi nơi họ khi họ bắt đầu càng hiểu biết về những bức tranh, những bức chạm khắc, những bình mỹ nghệ, và vun trồng mỹ thuật; và như thể là cái vùng đất trứ danh này đã được định phận vào việc không ngừng dùng làm ví dụ cho những dân tộc khác, sự nổi lên của dòng họ Medicis và sự phục hồi của văn chương đã làm rơi rụng một lần nữa và có lẽ là mãi mãi cái danh tiếng thiện chiến mà Italie có vẻ đã khôi phục lại được từ cách đây vài thế kỷ.

------------------------------------- 

Tandis que les commodités de la vie se multiplient, que les arts se perfectionnent et que le luxe s'étend; le vrai courage s'énerve, les vertus militaires s'évanouissent, et c'est encore l'ouvrage des sciences et de tous ces arts qui s'exercent dans l'ombre du cabinet. Quand les Goths ravagèrent la Grèce, toutes les bibliothèques ne furent sauvées du feu que par cette opinion semée par l'un d'entre eux, qu'il fallait laisser aux ennemis des meubles si propres à les détourner de l'exercice militaire et à les amuser à des occupations oisives et sédentaires. Charles VIII se vit maître de la Toscane et du royaume de Naples sans avoir presque tiré l'épée; et toute sa cour attribua cette facilité inespérée à ce que les princes et la noblesse d'Italie s'amusaient plus à se rendre ingénieux et savants qu'ils ne s'exerçaient à devenir vigoureux et guerriers. En effet, dit l'homme de sens qui rapporte ces deux traits, tous les exemples nous apprennent qu'en cette martiale police et en toutes celles qui lui sont semblables, l'étude des sciences est bien plus propre à amollir et efféminer les courages qu'à les affermir et les animer.

Les Romains ont avoué que la vertu militaire s'était éteinte parmi eux à mesure qu'ils avaient commencé à se connaître en tableaux, en gravures, en vases d'orfèvrerie, et à cultiver les beaux-arts; et comme si cette contrée fameuse était destinée à servir sans cesse d'exemple aux autres peuples, l'élévation des Médicis et le rétablissement des lettres ont fait tomber derechef et peut-être pour toujours cette réputation guerrière que l'Italie semblait voir recouvrée il y a quelques siècles.

 

Nụ hôn trong tình yêu là quãng tám trong âm nhạc

Le baiser en l'Amour est l'octave en Musique

Le baiser en l'Amour est l'octave en Musique,
Vous en avez prins un, et vous en voulez deux ;
Pourquoy enervez-vous les accords amoureux,
C'est pecher, disiez-vous, contre la Theorique.

Non je ne baise point qu'en pure Arithmetique,
Respondis-je soudain, deux baisers savoureux
Font nombre, l'unité est un rien mal heureux
Payez moi, vous devez une chose Physique.

Que vous estes mauvais, repliquastes vous ors,
Qui pourroit resister à argumens si forts,
Qui me font succomber en si juste querelle ?

Moi respondit Amour, et d'un dard furieux,
Qu'il trempa plusieurs fois aux flammes de voz yeux,
Il m'enfonça le coeur d'une playe immortelle.

Abraham de VERMEIL   (1555-1620)

Nụ hôn trong tình yêu là quãng tám trong âm nhạc
Anh đã có một, anh lại muốn hai;
Sao anh lại làm căng thẳng những hợp âm tình yêu,
Đó là phạm lỗi, anh từng nói, chống lại Lý thuyết

Không, anh không hề yêu bằng Số học thuần túy
Tôi đột ngột trả lời, hai nụ hôn ngọt ngào
Tạo thành đôi, một chỉ là không gì cả bất hạnh
Hãy trả cho anh, em nợ anh một điều Vật lý.

Anh thật xấu tính, anh đối đáp như vậy
Ai mà có thể kháng cự một lập luận mạnh thế,
Khiến em gục ngã trong cuộc đấu rất công bằng ?

Tình yêu trả lời anh, và với một mũi tên tức giận
Thần nhúng nó nhiều lần vào ngọn lửa của mắt em
Và xuyên vào tim anh một vết thương bất tử.

Voz yeux plus prompts qu'esclairs, plus subtils que la foudre

Voz yeux plus prompts qu'esclairs, plus subtils que la foudre,
Plus beaux que le Soleil, plus parfaits que les Cieux :
Plus forts que la nature, et plus grands que les Dieux,
Sont les buchers ardents qui me mettent en poudre :

Or pouldre de voz yeux vous me verrez dissouldre
En atomes biaisant par le vuide ocieux,
Puis assembler par sort un rond harmonieux,
Grand monde esclos d'un corps qu'on avoit veu resouldre :

Alors tout estonné d'un compagnon si beau,
Ouvrira de regret le Caos son tombeau,
Et s'ensevelissant perdra vostre memoire :

Belle, ne craignez point, si mon embrasement
Me peut rendre immortel, un seul embrassement
Vous peut rendre immortelle au monde de ma gloire.

Abraham de VERMEIL   (1555-1620)

Ánh mắt anh nhanh hơn tia chớp, tinh tế hơn tia sét
Đẹp hơn mặt trời, hoàn hảo hơn những tầng trời:
Mạnh hơn tự nhiên, vĩ đại hơn thần thánh,
Là những khúc củi cháy rực khiến em tan thành tro bụi:

Anh sẽ thấy tận mắt lúc này em tan từ bụi
Thành nguyên tử xuyên nghiêng qua khoảng không hững hờ
Rồi tập hợp lại bởi số phận thành vòng tròn hài hòa
Thế giới lớn nở ra từ một thân thể mà người ta đã thấy tan rã

Thế là, hoàn toàn kinh ngạc thấy một người bạn đồng hành thật đẹp
Sự hỗn loạn nuối tiếc mở ra nấm mồ
Rồi tự chôn vùi, đánh mất trí nhớ về anh:

Người đẹp ơi, đừng sợ, nếu sự bốc cháy của anh
Khiến anh trở nên bất tử, thì chỉ một cái ôm của anh
Trong vinh quang của anh sẽ khiến em trở nên bất tử.

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (18)

Chính như thế mà sự tan rã của thuần phong mỹ tục, tiếp nối tất yếu của xa hoa, kéo theo đến lượt nó sự hư hỏng của thị hiếu. Nếu mà tình cờ giữa những con người phi thường bởi tài năng của họ, có được người nào có tâm hồn cứng cỏi và từ chối nhượng mình cho thiên tài của thế kỷ của chàng cũng như là tự làm mình thấp hèn đi bởi những sáng tác trẻ con, thì khốn thay cho chàng ! Chàng sẽ chết trong nghèo đói và lãng quên. Mong rằng đây chỉ là một tiên lượng mà tôi đoán chứ không phải là một kinh nghiệm mà tôi kể lại. Carle, Pierre, đã đến lúc mà cây cọ vẽ dành để tăng thêm sự uy nghi của những đền thờ của chúng ta với những hình ảnh cao cả và thánh thiện, sẽ rơi khỏi tay của các ngài, hoặc sẽ bị mại dâm hóa cho việc trang trí với những bức tranh dâm đãng những tấm tường của nhà đối diện. Còn ngài, đối thủ của những Praxitèle và những Phidias; ngài mà người xưa hẳn đã mượn cây đục để tạo nên cho họ những vị thần có khả năng khiến tha thứ dưới mắt chúng ta sự sùng bái thần tượng của họ; ngài Pigalle không thể bắt chước, bàn tay ngài sẽ phải chịu nhận tạc bụng của một con khỉ mặt đỏ, hoặc là nó sẽ phải chịu nhàn rỗi.

Ta không thể suy nghĩ về thuần phong mỹ tục mà không vui lòng nhớ lại hình ảnh của sự giản dị của những thời đầu tiên. Đó là một bờ bến đẹp, được trang hoàng chỉ bởi bàn tay của tự nhiên, mà người ta không ngừng dõi mắt theo, mà người ta cảm thấy lùi xa trong tiếc nuối. Khi những con người ngây thơ và đạo đức đã thích có các vị thần làm nhân chứng cho hành động của họ, thì cả hai bên đã sống cùng nhau dưới cùng những mái lều; nhưng mau chóng trở nên độc ác, họ chán ngán những khán giả bất tiện này và xếp họ vào trong những đền thờ lộng lẫy. Rồi cuối cùng con người đuổi họ ra khỏi đó để chính mình ngự luôn ở trong, hoặc chí ít là những đền thờ của các vị thần không phân biệt được nữa với các ngôi nhà của công dân. Khi đó là mức cao nhất của đồi bại; và những thói xấu đã chưa từng bao giờ được đẩy xa đến thế khi người ta thấy chúng, có thể nói như vậy, được chăm chút nơi lối vào của những cung điện của các ông lớn trên những cột cẩm thạch, và được khắc lên trên những đỉnh cột theo kiểu Corinthe.

------------------------------------------ 

 

C'est ainsi que la dissolution des moeurs, suite nécessaire du luxe, entraîne à son tour la corruption du goût. Que si par hasard entre les hommes extraordinaires par leurs talents, il s'en trouve quelqu'un qui ait de la fermeté dans l'âme et qui refuse de se prêter au génie de son siècle et de s'avilir par des productions puériles, malheur à lui! Il mourra dans l'indigence et dans l'oubli. Que n'est-ce ici un pronostic que je fais et non une expérience que je rapporte! Carle, Pierre, le moment est venu où ce pinceau destiné a augmenter la majesté de nos temples par des images sublimes et saintes, tombera de vos mains, ou sera prostitué à orner de peintures lascives les panneaux d'un vis-à-vis. Et toi, rival des Praxitèle et des Phidias; toi dont les anciens auraient employé le ciseau à leur faire des dieux capables d'excuser à nos yeux leur idolâtrie; inimitable Pigalle, ta main se résoudra à ravaler le ventre d'un magot, ou il faudra qu'elle demeure oisive.

On ne peut réfléchir sur les moeurs, qu'on ne se plaise à se rappeler l'image de la simplicité des premiers temps. C'est un beau rivage, paré des seules mains de la nature, vers lequel on tourne incessamment les yeux, et dont on se sent éloigner à regret. Quand les hommes innocents et vertueux aimaient à avoir les dieux pour témoins de leurs actions, ils habitaient ensemble sous les mêmes cabanes; mais bientôt devenus méchants, ils se lassèrent de ces incommodes spectateurs et les reléguèrent dans des temples magnifiques. Ils les en chassèrent enfin pour s'y établir eux-mêmes, ou du moins les temples des dieux ne se distinguèrent plus des maisons des citoyens. Ce fut alors le comble de la dépravation; et les vices ne furent jamais poussés plus loin que quand on les vit, pour ainsi dire, soutenus à l'entrée des palais des Grands sur des colonnes de marbre, et gravés sur des chapiteaux corinthiens.

Một bà nhện trên sàn nhà

http://www.youtube.com/watch?v=iDPT62PJvLY

Une araignée, sur le plancher
Se tricotait des bottes

Dans un flacon, un limaçon
Enfilait sa culotte

J'ai vu dans le ciel
Une mouche à miel
Pincer sa guitare

Un rat tout confus
Sonner l'angélus
Au son d'la fanfare


Một bà nhện, trên sàn nhà,
Tự đan ủng cho mình

Trong chiếc bình, cô ốc sên
Kéo quần lót lên

Tôi nhìn thấy trên trời
Một anh ruồi mật
Gảy đàn guitare

Một bác chuột cống
Hoàn toàn nhầm lẫn
Thổi kèn ống
Báo kinh Truyền tin

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (17)

Nghệ sĩ nào cũng muốn được hoan nghênh. Những lời ca tụng của những người cùng thời của chàng là phần quan trọng nhất trong phần thưởng của chàng. Vậy chàng sẽ làm gì để đạt được chúng, nếu bất hạnh thay chàng được sinh ra nơi một dân tộc và trong một thời đại mà các nhà thông thái trở thành trào lưu khiến cho tuổi trẻ phù phiếm được dùng làm mẫu mực; nơi mà con người đã hy sinh thị hiếu của họ cho những bạo chúa của tự do của họ (ghi chú 7), nơi mà một trong hai giới chỉ dám tán thưởng điều gì tỉ lệ thuận với sự hèn nhát của giới kia, người ta bỏ qua những kiệt tác của thơ bi kịch, và những tác phẩm hài hòa tuyệt diệu bị khước từ ? Điều chàng sẽ làm, thưa các ngài ? Chàng sẽ hạ thấp thiên tài của mình xuống mức của thế kỷ, và sẽ thích sáng tác những tác phẩm thông thường mà người ta ngưỡng mộ trong đời chàng hơn là những điều kỳ diệu mà người ta sẽ còn ngưỡng mộ rất lâu sau khi chàng chết. Hãy nói cho chúng tôi hay, hỡi Arouet nổi tiếng (tôi nghĩ là Rousseau nói về Voltaire - PLS), ngài đã hy sinh bao nhiêu vẻ đẹp nam tính và mạnh mẽ cho sự tinh tế giả tạo của chúng ta, và tinh thần lịch lãm rất giàu về những điều nhỏ bé đã đáng giá cho chúng ta bao nhiêu điều lớn lao.

(Ghi chú 7) Tôi còn xa mới nghĩ rằng uy thế đang lên của phụ nữ là một điều gì xấu trong chính nó. Đó là một món quà mà tự nhiên đã dành cho họ vì hạnh phúc của con người : được hướng dẫn tốt hớn, nó sẽ tạo ra bấy nhiêu điều tốt lành cũng như là ngày nay nó tạo ra điều xấu. Người ta không cảm thấy được đủ những lợi thế nào sẽ được sinh ra trong xã hội mà một sự giáo dục tốt hơn được tặng cho cái nửa này của nhân loại mà nó chỉ huy nửa kia. Những người đàn ông sẽ luôn luôn làm những gì làm vui lòng phụ nữ : nếu các ngài muốn họ trở nên cao thượng và đức hạnh, thì hãy dạy cho phụ nữ biết tâm hồn cao thượng và đạo đức là gì. Những suy nghĩ mà đề tài này cung cấp, mà Platon đã từng làm ngày xưa, thật xứng đáng được khai triển tốt hơn bởi một ngòi bút xứng đáng viết theo một người thầy như thế và bảo vệ một chính nghĩa lớn đến thế.

---------------------------------------- 

Tout artiste veut être applaudi. Les éloges de ses contemporains sont la partie la plus précieuse de sa récompense. Que fera-t-il donc pour les obtenir, s'il a le malheur d'être né chez un peuple et dans des temps où les savants devenus à la mode ont mis une jeunesse frivole en état de donner le ton; où les hommes ont sacrifié leur goût aux tyrans de leur liberté (note 7); où l'un des sexes n'osant approuver que ce qui est proportionné à la pusillanimité de l'autre, on laisse tomber des chefs-d'�uvre de poésie dramatique, et des prodiges d'harmonie sont rebutés? Ce qu'il fera, messieurs? Il rabaissera son génie au niveau de son siècle, et aimera mieux composer des ouvrages communs qu'on admire pendant sa vie que des merveilles qu'on n'admirerait que longtemps après sa mort. Dites-nous, célèbre Arouet, combien vous avez sacrifié de beautés mâles et fortes à notre fausse délicatesse, et combien l'esprit de la galanterie si fertile en petites choses vous en a coûté de grandes.

(Note 7) Je suis bien éloigné de penser que cet ascendant des femmes soit un mal en soi. C'est un présent que leur a fait la nature pour le bonheur du genre humain: mieux dirigé, il pourrait produire autant de bien qu'il fait de mal aujourd'hui. On ne sent point assez quels avantages naîtraient dans la société d'une meilleure éducation donnée à cette moitié du genre humain qui gouverne l'autre. Les hommes feront toujours ce qu'il plaira aux femmes: si vous voulez donc qu'ils deviennent grands et vertueux, apprenez aux femmes ce que c'est que grandeur d'âme et vertu. Les réflexions que se sujet fournit, et que Platon a faites autrefois, mériteraient fort d'être mieux développées par une plume digne d'écrire d'après un tel maître et de défendre une si grande cause.

Cerf-volant (Les Choristes)

http://www.youtube.com/watch?v=5DaCUgRyEAY

Cerf-volant
Volant au vent
Ne t'arrête pas
Vers la mer
Haut dans les airs
Un enfant te voit
Voyage insolent
Troubles enivrants
Amours innocentes
Suivent ta voie
Suivent ta voie
En volant

Cerf-volant
Volant au vent
Ne t'arrête pas
Vers la mer
Haut dans les airs
Un enfant te voit
Et dans la tourmente
Tes ailes triomphantes
N'oublie pas de revenir
Vers moi

Cánh diều

Ơi cánh diều
Đang bay trong gió
Đừng dừng lại
Hãy bay ra biển
Cao tít trong không trung
Có đứa trẻ đang nhìn diều đấy
Đường bay xấc láo
Choáng váng say sưa
Tình yêu trong sáng
Cuốn bay theo diều

Ơi cánh diều
Đang bay trong gió
Đừng dừng lại
Hãy bay ra biển
Cao tít trong không trung
Có đứa trẻ đang nhìn diều đấy
Trong gió cả
Đôi cánh bay ngạo nghễ
Đừng quên quay trở về với em !

HY dịch :

Ơi cánh diều ơi
Bay bay trong gió
Đừng dừng lại nhé
Hãy ra biển khơi
Không trung cao vời
Em nhìn diều lượn
Đường bay xấc xược
Choáng váng say sưa
Tình yêu trong sáng
Cuốn bay theo diều

Ơi cánh diều ơi
Bay bay trong gió
Đừng dừng lại nhé
Hãy ra biển khơi
Không trung cao vời
Em nhìn diều lượn
Trong cơn gió cả
Đôi cánh ngạo nghễ
Nhớ về với em!

Nhị Linh dịch :

Này diều no gió
Chớ dừng cánh bay
Bay ra biển đó
Trên những tầng mây

Kìa em bé nhìn
Diều bay xấc xược
Say không lặng im
Tình yêu trong vắt

Bay theo cánh diều
Bay theo cánh diều

Này diều no gió
Chớ dừng cánh bay
Bay ra biển đó
Trên những tầng mây

Kìa em bé nhìn
Diều đang xoay tít
Cánh mọng chiến chinh
Trở về bên em

Lueur d'été - Les Choristes

http://www.youtube.com/watch?v=_AsTnvEHJJA

Lueur d'été
Rêve animé
Mon coeur s'enflamme
Et soudain s'envole
si loin du sol
Et les larmes s'effacent
Loin des murs
Je m'abandonne
Et tout rayonne

Voiles au vent
Rivages au loin
C'est le temps de l'été
Et souvent de liberté
Les nuages effacés
Premiers émois
Frissons de joie
Tout s'anime
Tout devient si léger
Vivre apaisé
J'oublie la honte et les pleurs
Loin des tourments

Terreurs d'enfants
Les tristes murmures
Si loin des murs
Lueur d'été
Rêve animé
Mon coeur s'enflamme
Et soudain s'envole
Si loin du sol

Ánh sáng mùa hạ
Giấc mơ sống động
Tim tôi bừng cháy
Đột ngột bay lên
Thật xa mặt đất
Nước mắt ráo khô
Xa những bức tường
Tôi buông thả mình
Mọi thứ ngời sáng

Cánh buồm lộng gió
Bến bờ rời xa
Thời gian mùa hạ
Thường là tự do
Những đám mây tan
Rung động đầu tiên
Rùng mình vui thích
Mọi thứ sống động
Trở nên nhẹ nhàng
Cuộc sống dịu dàng
Tôi quên xấu hổ
Cùng giọt nước mắt
Xa những phiền lo

Nỗi sợ trẻ thơ
Thầm thì buồn bã
Xa những bức tường
Ánh sáng mùa hạ
Giấc mơ sống động
Tim tôi bừng cháy
Đột ngột bay lên
Thật xa mặt đất

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (16)

Lạm dụng thời gian là điều rất xấu. Những điều xấu khác còn tệ hơn thế theo sau văn chương và nghệ thuật. Cũng như vậy là sự xa hoa, được sinh ra như chúng từ sự rảnh rỗi và sự kiêu ngạo của con người. Sự xa hoa hiếm khi không đi cùng khoa học và nghệ thuật, và không bao giờ khoa học và nghệ thuật lại không đi cùng nó. Tôi biết là triết học của chúng ta, luôn luôn phì nhiêu về những châm ngôn lạ lùng, cho rằng, ngược lại với kinh nghiệm của mọi thế kỷ, là sự xa hoa làm nên vẻ huy hoàng của các nhà nước; nhưng sau khi đã quên đi sự cần thiết của các đạo luật về tiêu pha, liệu triết học có còn dám chối rằng thuần phong mỹ tục mới là thiết yếu cho sự bền lâu của các đế chế, và rằng sự xa hoa là hoàn toàn đối ngược với thuần phong mỹ tục ? Thì sự xa hoa là một dấu hiệu chắc chắn của sự giàu có; thì nó giúp ích, nếu ta muốn, cho việc nhân lên sự giàu có : Vậy sẽ cần kết luận gì về cái nghịch lý thật xứng đáng được sinh ra từ thời đại của chúng ta; và đức hạnh sẽ trở thành gì, nếu sẽ cần phải làm giàu bằng bất cứ giá nào ? Những chính khách xưa không ngừng nói về tập quán và đức hạnh; những chính khách của chúng ta chỉ nói về thương mại và tiền. Người này sẽ nói cho bạn rằng một người đáng giá ở vùng nào đó số tiến mà người ta sẽ bán nó ở Alger; một người khác theo cách tính toán này sẽ tìm ra những nước mà ở đó con người không đáng giá gì cả, và những nước khác mà ở đó nó đáng giá còn kém hơn không là gì cả. Họ đánh giá con người như những bầy gia súc. Theo họ, một con người chỉ đáng giá cho nhà nước bằng sự tiêu thụ mà nó thực hiện ở đó. Như vậy một người dân Sybaris có lẽ sẽ đáng giá hẳn bằng ba mươi người Lacédémone. Thì người ta thử đoán xem nước nào trong số hai nền Cộng hòa này, Sparte hay là Sybaris, đã bị khuất phục bởi một nhúm nông dân, và nước nào đã làm run sợ cả châu Á.

Nền quân chủ của các vua Cyrus đã bị chinh phục với ba mươi ngàn người bởi một ông hoàng nghèo hơn một quan trấn thủ nhỏ nhất ở Ba Tư; và những người Scythe, dân tộc nghèo hèn nhất trong tất cả, đã kháng cự lại được những vị vua hùng mạnh nhất của vũ trụ. Hai nền cộng hòa lừng danh tranh giành nhau đế chế của thế giới; nước này rất giàu, nước kia chẳng có gì, và chính là nước này đã tiêu hủy nước kia. Đế chế La Mã, đến lượt nó, sau khi đã nuốt trọng tất cả những của cải của vũ trụ, lại làm mồi cho những kẻ thậm chí không biết giàu có là gì. Những người Francs chinh phục xứ Gaules, những người Saxons chinh phục nước Anh không cần kho báu nào khác hơn là lòng can đảm và sự nghèo khổ của họ. Mội đội quân những người miền núi nghèo khổ mà tất cả sự thèm muốn chỉ đơn thuần là vài miếng da cừu, sau khi đã chế ngự niềm tự hào nước Áo, đã nghiền nát Ngôi nhà Bourgogne sang trọng và đáng sợ mà đã làm run sợ những quyền lực cao nhất của châu Âu. Cuối cùng là tất cả sự hùng mạnh và tất cả sự khôn ngoan của người kế vị Charles Quint, được hỗ trợ bởi tất cả những kho tàng của Ấn Độ, đã lao vào vỡ tan nơi một nhóm những người đánh cá trích. Mong các thể chế chính trị của chúng ta đoái tới việc tạm ngưng những tính toán của họ để suy nghĩ về những ví dụ này, và mong họ học được chỉ một lần rằng người ta có thể có mọi thứ với tiền, ngoại trừ thuần phong mỹ tục và những công dân.

Vậy vấn đề chính xác trong câu hỏi về sự xa hoa này là gì ? Là biết được điều gì quan trọng nhất đối với các đế chế, là chói sáng và tạm thời, hay là đạo đức và lâu bền. Tôi nói chói sáng, nhưng là với sự rực rỡ nào ? Thị hiếu về sự tráng lệ không hề kết hợp được trong cùng những tâm hồn với thị hiếu về sự lương thiện. Không, không thể nào những trí tuệ suy thoái bởi vô số những chăm chút phù phiếm lại có bao giờ nâng mình lên tới điều gì lớn lao; và khi chúng có được sức mạnh cho điều ấy, thì chúng sẽ lại thiếu lòng can đảm.

------------------------------------- 

C'est un grand mal que l'abus du temps. D'autre maux pires encore suivent les lettres et les arts. Tel est le luxe, né comme eux de l'oisiveté et de la vanité des hommes. Le luxe va rarement sans les sciences et les arts, et jamais ils ne vont sans lui. Je sais que notre philosophie, toujours féconde en maximes singulières, prétend, contre l'expérience de tous les siècles, que le luxe fait la splendeur des Etats; mais après avoir oublié la nécessité des lois somptuaires, osera-t-elle nier encore que les bonnes moeurs ne soit essentielles à la durée des empires, et que le luxe ne soit diamétralement opposé aux bonnes moeurs? Que le luxe soit un signe certain des richesses; qu'il serve même si l'on veut à les multiplier: Que faudra-t-il conclure de ce paradoxe si digne d'être né de nos jours; et que deviendra la vertu, quand il faudra s'enrichir à quelque prix que ce soit? Les anciens politiques parlaient sans cesse de moeurs et de vertu; les nôtres ne parlent que de commerce et d'argent. L'un vous dira qu'un homme vaut en telle contrée la somme qu'on le vendrait à Alger; un autre en suivant ce calcul trouvera des pays où un homme ne vaut rien, et d'autres où il vaut moins que rien. Ils évaluent les hommes comme des troupeaux de bétail. Selon eux, un homme ne vaut à l'Etat que la consommation qu'il y fait. Ainsi un Sybarite aurait bien valu trente Lacédémoniens. Qu'on devine donc laquelle de ces deux Républiques, de Sparte ou de Sybaris, fut subjuguée par une poignée de paysans, et laquelle fit trembler l'Asie.

La monarchie de Cyrus a été conquise avec trente mille hommes par un prince plus pauvre que le moindre des satrapes de Perse; et les Scythes, le plus misérable de tous les peuples, a résisté aux plus puissants monarques de l'univers. Deux fameuses républiques se disputèrent l'empire du monde; l'une était très riche, l'autre n'avait rien, et ce fut celle-ci qui détruisit l'autre. L'empire romain à son tour, après avoir englouti toutes les richesses de l'univers, fut la proie de gens qui ne savaient pas même ce que c'était que richesse. Les Francs conquirent les Gaules, les Saxons l'Angleterre sans autres trésors que leur bravoure et leur pauvreté. Une troupe de pauvres montagnards dont toute l'avidité se bornait à quelques peaux de moutons, après avoir dompté la fierté autrichienne, écrasa cette opulente et redoutable Maison de Bourgogne qui faisait trembler les potentats de l'Europe. Enfin toute la puissance et toute la sagesse de l'héritier de Charles Quint, soutenues de tous les trésors des Indes, vinrent se briser contre une poignée de pêcheurs de hareng. Que nos politiques daignent suspendre leurs calculs pour réfléchir à ces exemples, et qu'ils apprennent une fois qu'on a de tout avec de l'argent, hormis des moeurs et des citoyens.

De quoi s'agit-il donc précisément dans cette question du luxe? De savoir lequel importe le plus aux empires d'être brillants et momentanés, ou vertueux et durables. Je dis brillant, mais de quel éclat? Le goût du faste ne s'associe guère dans les mêmes âmes avec celui de l'honnête. Non, il n'est pas possible que des esprits dégradés par une multitude de soins futiles s'élèvent jamais à rien de grand; et quand ils en auraient la force, le courage leur manquerait.

Caresse sur l'océan - Les Choristes

http://www.youtube.com/watch?v=nuRyl3hc5fc

Caresse sur l'océan

Caresse sur l'océan
Porte l'oiseau si léger
Revenant de terres enneigées
Air éphémère de l'hiver
Au loin ton écho s'éloigne
Châteaux en Espagne
Vire au vent tournoie déploie tes ailes
Dans l'aube grise du levant
Trouve un chemin vers l'arc-en-ciel
Se découvrira le printemps

Caresse sur l'océan
Pose l'oiseau si léger
Sur la pierre d'une île immergée
Air éphémère de l'hiver
Enfin ton souffle s'éloigne
Loin dans les montagnes
Vire au vent tournoie déploie tes ailes
Dans l'aube grise du levant
Trouve un chemin vers l'arc-en-ciel
Se découvrira le printemps
Calme sur l'océan.

Ve vuốt trên đại dương

Ve vuốt trên đại dương
Mang đi cánh chim nhẹ
Trở về từ miền tuyết
Không khí thoảng mùa đông
Âm vang vọng đi xa
Những ước mộng không thành
Quay vòng trong gió lượn vòng xoải cánh
Trong hừng đông màu xám bình minh
Tìm thấy con đường tới cầu vồng
Thấy được mùa xuân ra sao

Vuốt ve trên đại dương
Đậu xuống cánh chim nhẹ
Trên đá đảo ngập nước
Không khí thoảng mùa đông
Rồi hơi thở lùi xa
Xa mãi vào trong núi
Quay vòng trong gió lượn vòng xoải cánh
Trong hừng đông màu xám bình minh
Tìm thấy con đường tới cầu vồng
Thấy được mùa xuân ra sao
Yên tĩnh trên đại dương

La nuit - les choristes

http://www.youtube.com/watch?v=tpecWcK_JhA

La nuit

Oh nuit viens apporter à la terre
Le calme enchantement de ton mystère
L'ombre qui t'escorte est si douce
Si doux est le concert de tes voix chantant l'espérance
Si grand est ton pouvoir transformant tout en rêve heureux

Oh nuit, oh laisse encore à la terre
Le calme enchantement de ton mystère
L'ombre qui t'escorte est si douce
Est-il une beauté aussi belle que le rêve
Est-il de vérité plus douce que l'espérance.

(Les choristes)

Đêm

Ôi đêm, hãy tới mang cho mặt đất
Sự mê hoặc tĩnh lặng huyền bí
Bóng tối hộ tống đêm thật êm dịu
Thật êm dịu dàn nhạc hòa giọng ngợi ca hy vọng
Thật lớn lao sức mạnh biến mọi điều thành ước mơ hạnh phúc

Ôi đêm, ôi hãy còn để cho mặt đất
Sự mê hoặc tĩnh lặng huyền bí
Bóng tối hộ tống đêm thật êm dịu
Có vẻ đẹp nào đẹp hơn giấc mơ
Có sự thật nào êm ái hơn hy vọng.

Vois sur ton chemin

http://www.youtube.com/watch?v=P-Zz_bSCsBE

Vois sur ton chemin
Gamins oubliés égarés
Donne leur la main
Pour les mener
Vers d'autres lendemains
REFRAIN:
Sens au coeur de la nuit
L'onde d'espoir
Ardeur de la vie
Sentier de gloire

Bonheurs enfantins
Trop vite oubliés effacés
Une lumière dorée brille sans fin
Tout au bout du chemin

REFRAIN:
Sens au coeur de la nuit
L'onde d'espoir
Ardeur de la vie
Sentier de la gloire

(les choristes)

Hãy nhìn trên con đường của anh
Những đứa trẻ bị quên, bị lạc
Hãy đưa tay cho chúng
Để dẫn chúng đến những ngày mai khác

Hãy cảm nhận trong tim của đêm
Làn sóng hy vọng
Nhiệt tình cuộc sống
Đường mòn vinh quang

Hạnh phúc trẻ con
Quá nhanh quên xóa
Một ánh sáng vàng tỏa sáng vô tận
Ở cuối con đường

Hãy cảm nhận trong tim của đêm
Làn sóng hy vọng
Nhiệt tình cuộc sống
Đường mòn vinh quang

Vĩ đại chừng nào khiến người đàn ông đáng tôn thờ ?

Quelle grandeur rend l'homme venerable ?
Quelle grosseur ? quel poil ? quelle couleur ?
Qui est des yeus le plus emmieleur ?
Qui fait plus tot une playe incurable ?

Quel chant est plus à l'homme convenable ?
Qui plus penetre en chantant sa douleur ?
Qui un dous lut fait encore meilleur ?
Quel naturel est le plus amiable ?

Je ne voudrois le dire assurément,
Ayant Amour forcé mon jugement :
Mais je say bien et de tant je m'assure,

Que tout le beau que l'on pourroit choisir,
Et que tout l'art qui ayde la Nature,
Ne me sauroient acroitre mon desir.


Louise LABÉ   (1524-1566)

Vĩ đại chừng nào khiến người đàn ông đáng tôn thờ ?
Lớn chừng nào? Râu tóc nào ? Màu mắt nào
Là ngọt ngào nhất ?
Tạo nên ngay lập tức vết thương không thể chữa lành ?

Điệu hát nào hợp với con người nhất ?
Xuyên thấu hơn khi hát lên nỗi đau ?
Êm dịu hơn cả tiếng nguyệt cầm ?
Vẻ tự nhiên nào đáng yêu nhất ?

Chắc hẳn là tôi không thể nói
Tình yêu khiến nhận xét thiên lệch
Nhưng tôi biết rõ, và chắc chắn biết bao,

Rằng tất cả vẻ đẹp mà ta được chọn
Và tất cả nghệ thuật trợ giúp tự nhiên
Cũng không thể làm lớn hơn mong muốn của tôi.

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (15)

Nếu mà các khoa học của chúng ta là vô dụng trong đối tượng mà chúng đề xuất, thì chúng còn nguy hiểm hơn bởi những hiệu quả mà chúng tạo ra. Sinh ra trong sự nhàn cư, đến lượt mình chúng lại nuôi nấng sự biếng nhác; và việc mất thời gian không thể sửa chữa được là tổn hại đầu tiên mà chúng nhất thiết gây ra cho xã hội. Trong chính trị, cũng như là trong đạo đức, không hề làm điều tốt chính là làm điều ác; và mỗi công dân vô dụng đều có thể được xem như là một con người ác độc. Vậy thì hãy trả lời tôi, các vị triết gia lừng lẫy, mà nhờ có các ngài chúng tôi biết được bởi những lý do nào mà các vật thể thu hút lẫn nhau trong chân không; những mối liên hệ nào, trong chu kỳ trở lại của các hành tinh, của các vùng được vượt qua trong thời gian bằng nhau; những đường cong nào có những điểm giao nhau, những điểm tiệm cận và điểm đỉnh; làm thế nào mà con người thấy được mọi điều nơi Đức Chúa Trời; làm thế nào mà tâm hồn và thể xác hòa hợp nhau mà không giao tiếp, như thể là hai chiếc đồng hồ; những tinh tú nào có thể được cư ngụ; những côn trùng nào sinh sản theo một cách phi thường ? Hãy trả lời tôi, tôi xin nhắc lại, mà nhờ các ngài chúng tôi đã nhận được biết bao tri thức tuyệt vời ; khi các ngài đã chẳng chỉ dạy được gì cho chúng tôi từ tất cả những điều này, liệu có vì thế mà chúng tôi kém đông đúc hơn, được cai trị kém hơn, ít đáng sợ hơn, ít rỡ ràng hơn hay là đồi bại hơn ? Vậy hãy trở lại nơi tầm quan trọng của những sáng tạo sản phẩm của các ngài; và nếu những công trình ngời sáng nhất của các nhà thông thái của chúng ta và của những công dân tốt đẹp nhất của chúng ta cung cấp cho chúng ta ít tiện ích đến thế, thì các ngài hãy nói cho chúng tôi biết chúng tôi phải nghĩ gì về đám đông những nhà văn tăm tối và những nhân sĩ rảnh rỗi, mà họ ngốn sạch trơn sinh kế của Nhà nước ?

Mà tôi nói gì cơ, rảnh rỗi ư ? Và ơn Chúa mà họ rảnh rỗi như vậy! Nhưng phong tục sẽ lành mạnh hơn nhờ vậy, và xã hội yên bình hơn. Nhưng mà những kẻ tuyên ngôn vô dụng và phù phiếm này đến từ mọi phía, được trang bị bằng những nghịch lý chết chóc của họ; phá hoại những cơ sở của lòng tin và hủy diệt đức hạnh. Họ mỉm cười khinh khỉnh với những từ già cổ như là tổ quốc và tôn giáo, và dành tài năng và triết thuyết của họ vào việc phá hủy và làm thấp hèn đi tất cả những gì là thiêng liêng nhất giữa con người. Không chỉ trong thâm tâm họ căm ghét cả đức hạnh lẫn tín điều của chúng ta, chính là họ còn là kẻ thù của công luận; và để đem họ trở lại dưới chân những bệ thờ, chỉ cần xếp riêng họ vào trong số những kẻ vô thần. Ôi sự điên cuồng muốn được nổi bật, còn điều gì mà ngươi không thể làm ?

--------------------------------------------

Si nos sciences sont vaines dans l'objet qu'elles se proposent, elles sont encore plus dangereuses par les effets qu'elles produisent. Nées dans l'oisiveté, elles la nourrissent à leur tour; et la perte irréparable du temps est le premier préjudice qu'elles causent nécessairement à la société. En politique, comme en morale, c'est un grand mal que de ne point faire de bien; et tout citoyen inutile peut être regardé comme un homme pernicieux. Répondez-moi donc, philosophes illustres; vous par qui nous savons en quelles raisons les corps s'attirent dans le vide; quels sont, dans les révolutions des planètes, les rapports des aires parcourues en temps égaux; quelles courbes ont des points conjugués, des points d'inflexion et de rebroussement; comment l'homme voit tout en Dieu; comment l'âme et le corps se correspondent sans communication, ainsi que feraient deux horloges; quels astres peuvent être habités; quels insectes se reproduisent d'une manière extraordinaire? Répondez-moi, dis-je, vous de qui nous avons reçu tant de sublimes connaissances; quand vous ne nous auriez jamais rien appris de ces choses, en serions-nous moins nombreux, moins bien gouvernés, moins redoutables, moins florissants ou plus pervers? Revenez donc sur l'importance de vos productions; et si les travaux des plus éclairés de nos savants et de nos meilleurs citoyens nous procurent si peu d'utilité, dites-nous ce que nous devons penser de cette foule d'écrivains obscurs et de lettrés oisifs, qui dévorent en pure perte la substance de l'Etat.

Que dis-je, oisifs? et plût à Dieu qu'ils le fussent en effet! Les moeurs en seraient plus saines et la société plus paisible. Mais ces vains et futiles déclamateurs vont de tous côtés, armés de leurs funestes paradoxes; sapant les fondements de la foi, et anéantissant la vertu. Ils sourient dédaigneusement à ces vieux mots de patrie et de religion, et consacrent leurs talents et leur philosophie à détruire et avilir tout ce qu'il y a de sacré parmi les hommes. Non qu'au fond ils haïssent ni la vertu ni nos dogmes; c'est de l'opinion publique qu'ils sont ennemis; et pour les ramener aux pieds des autels, il suffirait de les reléguer parmi les athées. O fureur de se distinguer, que ne pouvez-vous point ?

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (14)

Phần hai

Đó là một truyền thống cổ đã trải từ Ai Cập sang tới Hy Lạp, rằng là một vị thần kẻ thù của sự nghỉ ngơi của con người đã là người phát minh ra khoa học (ghi chú 5). Vậy thì chính những người Ai Cập phải có ý kiến gì về khoa học, đã được sinh ra từ nơi ở của họ ? Chính là họ đã thấy từ rất gần những nguồn đã sản sinh ra khoa học. Thực vậy, hoặc là ta giở qua những trang biên niên sử của thế giới, hoặc là ta thay thế những sử ký không chắc chắn bởi những nghiên cứu triết học, ta sẽ không tìm thấy một nguồn gốc cho tri thức con người mà đáp ứng được cho ý tưởng mà họ thích hình thành về nó. Thiên văn học được sinh ra từ mê tín, thuật hùng biện từ tham vọng, từ sự thù ghét, nịnh hót, dối trá; hình học, từ tính keo kiệt, vật lý, từ một sự tò mò vô ích; tất cả, thậm chí cả đạo đức, từ lòng kiêu ngạo của con người. Khoa học và nghệ thuật phải nhờ thói tật mà sinh ra được : chúng ta sẽ ít nghi ngờ về lợi ích của chúng hơn, nếu chúng nhờ vào đức hạnh của chúng ta.

Khiếm khuyết của nguồn gốc của chúng chỉ là được vạch ra quá rõ cho chúng ta trong những đối tượng của chúng. Chúng ta sẽ làm gì với nghệ thuật, nếu không có sự xa hoa nuôi nấng chúng ? Không có những sự bất công của con người, khoa học pháp lý sẽ dùng vào việc gì ? Lịch sử sẽ trở thành gì, nếu không có bạo chúa, chiến tranh, những kẻ âm mưu ? Ai sẽ muốn, nói tóm lại là trải cả đời mình vào những chiêm ngưỡng cằn cỗi, nếu mỗi người chỉ tham khảo những bổn phận của con người và những nhu cầu của tự nhiên, chỉ có thời gian dành cho tổ quốc, cho những kẻ bất hạnh và cho những người bạn ? Vậy là chúng ta đã được tạo ra để chết đi bị trói chặt trên bờ miệng giếng nơi sự thật đã rút lui vào đó ? Chỉ riêng suy nghĩ này đã phải đẩy lui ngay từ những bước đầu tiên bất cứ người nào nghiêm túc tìm cách học hành bằng việc nghiên cứu triết học.

Toàn là nguy hiểm, toàn là lạc lối trong những tìm tòi khoa học! Bởi bao nhiêu sai lầm, ngàn lần nguy hiểm hơn là sự thật có ích, mà không cần phải trải qua để tới được nó ? Sự bất lợi đã thấy rõ; bởi vì cái giả dối thì có thể làm bằng vô hạn những kết hợp, nhưng sự thật chỉ có một cách hiện hữu. Vả chăng ai là người thật chân thành tìm kiếm nó ? ngay cả với thiện ý tốt nhất, thì những dấu hiệu nào khiến ta chắc chắn nhận ra nó ? Trong đám đông những tình cảm khác nhau, đâu sẽ là bộ tiêu chuẩn của chúng ta để phán xét đúng về nó (ghi chú 6) ? Và điều khó khăn nhất, nếu hạnh phúc thay chúng ta cuối cùng tìm được nó, thì ai trong chúng ta sẽ biết sử dụng nó cho tốt ?

--------------------------- 

(Ghi chú 5) Chúng ta dễ dàng thấy được hình ảnh tượng trưng của truyền thuyết Prométhée; và dường như là những người Hy Lạp đã đóng đinh chàng trên ngọn Caucase chẳng hề nghĩ về chàng với thiện cảm hơn là những người Ai Cập nghĩ về thần Teuthus của họ. "Dương thần, một truyền thuyết cổ nói, đã muốn hôn và ôm ngọn lửa, khi thần lần đầu tiên thấy nó; nhưng Prometheus kêu lên với hắn : Dương thần, ngươi sẽ khóc bộ râu cằm của ngươi, vì nó đốt cháy khi ta chạm vào nó." Đó là chủ đề của tranh bìa trước.

(Ghi chú 6) Người ta càng ít biết, thì lại càng tưởng mình rành. Những người theo trường phái Aristote có nghi ngờ gì không ? Descartes đã không xây nên vũ trụ với những hình khối và những chuyển động của vật chất ? Và ngày nay ngay cả ở châu Âu có nhà vật lý mỏng manh nào mạnh dạn giải thích cái điều bí ẩn sâu thẳm về điện, mà nó có lẽ sẽ mãi mãi là sự tuyệt vọng của những triết gia thực sự ?

---------------------------------------

SECONDE PARTIE

C'était une ancienne tradition passée de l'Egypte en Grèce, qu'un dieu ennemi du repos des hommes était l'inventeur des sciences (note 5). Quelle opinion fallait-il donc qu'eussent d'elles les Egyptiens mêmes, chez qui elles étaient nées? C'est qu'ils voyaient de près les sources qui les avaient produites. En effet, soit qu'on feuillette les annales du monde, soit qu'on supplée à des chroniques incertaines par des recherches philosophiques, on ne trouvera pas aux connaissances humaines une origine qui réponde à l'idée qu'on aime à s'en former. L'astronomie est née de la superstition; l'éloquence, de l'ambition, de la haine, de la flatterie, du mensonge; la géométrie, de l'avarice; la physique, d'une vaine curiosité; toutes, et la morale même, de l'orgueil humain. Les sciences et les arts doivent donc leur naissance à nos vices: nous serions moins en doute sur leurs avantages, s'ils la devaient à nos vertus.

Le défaut de leur origine ne nous est que trop retracé dans leurs objets. Que ferions-nous des arts, sans le luxe qui les nourrit? Sans les injustices des hommes, à quoi servirait la jurisprudence? Que deviendrait l'histoire, s'il n'y avait ni tyrans, ni guerres, ni conspirateurs? Qui voudrait en un mot passer sa vie à de stériles contemplations, si chacun ne consultant que les devoirs de l'homme et les besoins de la nature, n'avait de temps que pour la patrie, pour les malheureux et pour ses amis? Sommes-nous donc faits pour mourir attachés sur les bords du puits où la vérité s'est retirée? Cette seule réflexion devrait rebuter dès les premiers pas tout homme qui chercherait sérieusement à s'instruire par l'étude de la philosophie.

Que de dangers! que de fausses routes dans l'investigation des sciences! Par combien d'erreurs, mille fois plus dangereuses que la vérité n'est utile, ne faut-il point passer pour arriver à elle? Le désavantage est visible; car le faux est susceptible d'une infinité de combinaisons; mais la vérité n'a qu'une manière d'être. Qui est-ce d'ailleurs, qui la cherche bien sincèrement? même avec la meilleure volonté, à quelles marques est-on sûr de la reconnaître? Dans cette foule de sentiments différents, quel sera notre criterium pour en bien juger (note 6) ? Et ce qui est le plus difficile, si par bonheur nous la trouvons à la fin, qui de nous en saura faire un bon usage ?

--------------------------------

(Note 5) On voit aisément l'allégorie de la fable de Prométhée; et il ne paraît pas que les Grecs qui l'ont cloué sur le Caucase en pensassent guère plus favorablement que les Egyptiens de leur dieu Teuthus. "Le satyre, dit une ancienne fable, voulut baiser et embrasser le feu, la première fois qu'il le vit; mais Prometheus lui cria: Satyre, tu pleureras la barbe de ton menton, car il brûle quand on y touche." C'est le sujet du frontispice.

(Note 6) Moins on sait, plus on croit savoir. Les péripatéticiens doutaient-ils de rien? Descartes n'a-t-il pas construit l'univers avec des cubes et des tourbillons? Et y a-t-il aujourd'hui même en Europe si mince physicien qui n'explique hardiment ce profond mystère de l'électricité, qui fera peut-être à jamais le désespoir des vrais philosophes?

Il est trop tard

Pendant que je dormais, pendant que je rêvais
Les aiguilles ont tourné, il est trop tard
Mon enfance est si loin, il est déjà demain
Passe passe le temps, il n´y en a plus pour très longtemps

Pendant que je t´aimais, pendant que je t´avais
L´amour s´en est allé, il est trop tard
Tu étais si jolie, je suis seul dans mon lit
Passe passe le temps, il n´y en a plus pour très longtemps

Pendant que je chantais ma chère liberté
D´autres l´ont enchaînée, il est trop tard
Certains se sont battus, moi je n´ai jamais su
Passe passe le temps, il n´y en a plus pour très longtemps

Pourtant je vis toujours, pourtant je fais l´amour
M´arrive même de chanter sur ma guitare
Pour l´enfant que j´étais, pour l´enfant que j´ai fait
Passe passe le temps, il n´y en a plus pour très longtemps

Pendant que je chantais, pendant que je t´aimais
Pendant que je rêvais il était encore temps

Georges Moustaki (1934-2013)


Trong khi anh còn đang ngủ, trong khi anh còn đang mơ
Kim đồng hồ đã quay, đã quá muộn
Tuổi thơ của anh đã xa, nay đã là ngày mai rồi
Trôi đi trôi đi thời gian, cũng không còn lâu nữa đâu

Trong khi anh còn yêu em, trong khi anh còn có em
Tình yêu đã đi khỏi, đã quá muộn
Em đã thật là xinh tươi, anh đang ngủ một mình thôi
Trôi đi trôi đi thời gian, cũng không còn lâu nữa đâu

Trong khi anh còn ca hát tự do thân yêu của anh
Những người khác đã buộc nó, đã quá muộn
Có những người đã đấu tranh, nhưng anh không biết làm thế
Trôi đi trôi đi thời gian, cũng không còn lâu nữa đâu

Vậy mà anh vẫn đang sống, anh vẫn làm cho tình yêu
Có khi anh lại còn hát với cây đàn guitare nữa
Cho đứa trẻ từng là anh, cho đứa trẻ anh tạo ra
Trôi đi trôi đi thời gian, cũng không còn lâu nữa đâu

Trong khi mà anh đang hát, trong khi anh đang yêu em
Trong khi mà anh đang mơ, khi ấy vẫn còn thời gian

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=1LkmvFo4i5s

Chàng mục đồng tôn kính

Le berger respectueux

Chantons les amours de Lubin,
Nuit et jour il soupire en vain :
Hélas ! sans espérance.
Lise, pourtant, l'aime en secret ;
Mais il l'ignore, et n'oserait
Parler de sa, parler de sa,
Parler de sa constance.

Content d'admirer ses attraits,
Il n'ose approcher de trop près,
Tant Lubin est honnête :
Il croit, sans se rendre suspect,
Qu'on doit, à force de respect,
Mériter sa, mériter sa,
Mériter sa conquête.

Lise, un beau jour, d'un air coquet,
Lui dit: suis-moi dans le bosquet ;
Il court plein d'allégresse,
Charmé de pouvoir à l'écart,
Loin de tout importun regard,
Lui montrer sa, lui montrer sa,
Lui montrer sa sagesse.

Voyez, dit-il, cet instrument
Qui s'anime si tendrement,
Du coeur, c'est l'interprète.
Il dit ces mots d'un ton malin,
Et tout aussitôt dans sa main
Il lui mit sa, il lui mit sa,
Il lui mit sa musette.

Lise la prit nonchalamment ;
La belle était en ce moment
Assise sur l'herbette.
Ses jupons étaient un peu courts ;
Le berger s'enflammait toujours,
Il lui prit sa, il lui prit sa,
Il lui prit sa houlette.

Puis il alla cueillir le thym,
La violette et le jasmin,
Le muguet, la lavande.
Il revint tout chargé de fleurs,
Lise en respirait les odeurs,
Il lui mit sa, il lui mit sa,
Il lui mit sa guirlande.

Comme il en ornait ses beaux bras,
La belle ayant fait un faux pas,
Tomba sur la verdure ;
Ses blonds cheveux flottaient au vent ;
Lubin sans perdre un seul instant,
Lui remit sa, lui remit sa,
Lui remit sa coiffure.

Tandis qu'il prend un soin si doux,
Lise s'assied sur ses genoux
D'un petit air d'aisance.
Eh quoi, dit-il, seulette ici,
Sur un berger placée ainsi,
Sentez-vous sa, sentez-vous sa,
Sentez-vous sa prudence ?

Au village ils sont de retour,
Lise abjurant un sot amour ;
Et fier de sa prouesse,
Lubin s'écriait tout joyeux :
Peut-être, dans un an, ou deux,
J'obtiendrai sa, j'obtiendrai sa,
J'obtiendrai sa tendresse.

Charles BORDES   (1711-1781)

Chàng mục đồng tôn kính

Chúng ta hãy cùng ca tụng
Những mối tình chàng Lubin
Ngày đêm than dài thở vắn
Than ôi, chàng không hy vọng.
Thế mà, nàng Lise bí mật
Yêu chàng; nhưng chàng không hay,
Và chẳng dám nói về lòng,
Về lòng kiên định của mình

Bằng lòng ngắm vẻ quyến rũ
Chàng không dám tới quá gần
Lubin thật là đàng hoàng
Chàng tin, không bị tình nghi
Rằng ta phải, nhờ tôn kính
Mà mới xứng đáng với cuộc
Với cuộc chinh phục của mình.

Nàng Lise, một ngày đẹp trời,
Với vẻ yểu điệu, dặn chàng;
Hãy theo em tới lùm cây
Chàng chạy tới, tràn niềm vui
Mừng rỡ vì được tránh xa
Tất cả ánh nhìn phiền toái
Để tỏ được cho nàng thấy
Sự khôn ngoan, khôn ngoan của mình

Em xem, cái nhạc cụ này
Nó hát thật là âu yếm
Nó thông dịch cho trái tim
Láu lỉnh, chàng nói như vậy,
Và đặt ngay vào tay nàng
Một chiếc, một chiếc, một chiếc kèn.

Lise uể oải cầm lấy
Người đẹp, đúng ngay lúc này
Đang ngồi trên đám cỏ non
Váy nàng hơi một chút ngắn
Chàng mục đồng vẫn cháy bỏng
Chàng bèn cầm lấy cái cây
Cái cây, cây gậy mục đồng

Chàng đi hái cỏ xạ hương
Hoa thạch thảo và hoa nhài
Huệ chuông, rồi hoa oải hương
Trở lại, tay chất đầy hoa
Nàng Lise hít làn hương
Chàng khoác lên nàng một chiếc
Một chiếc, một chiếc vòng hoa.

Khi chàng trang điểm tay xinh
Người đẹp hụt chân một bước
Ngã nhào trên thảm cỏ xanh
Tóc vàng xõa tung trong gió;
Lubin không mất một giây
Chải lại ngay, chải lại ngay tóc cho nàng

Khi chàng chăm sóc dịu dàng
Lise ngồi trên đầu gối
Với một vẻ khá thoải mái
Chàng tự nhủ, sao một mình
Ngồi trong lòng chàng mục đồng
Các bạn có cảm thấy cái
Cái sự thận trọng của nàng ?

Khi họ quay trở về làng
Lise từ bỏ tình khờ
Từ hào về bao kỳ tích
Lubin vui sướng kêu to
Có lẽ trong một hai năm
Tôi sẽ chiếm được, chiếm được
Tôi sẽ chiếm được tình nàng.

Điệu hát

Lied

Au mois d'avril, la terre est rose,
Comme la jeunesse et l'amour ;
Pucelle encore, à peine elle ose
Payer le Printemps de retour.

Au mois de juin, déjà plus pâle
Et le coeur de désir troublé,
Avec l'Eté tout brun de hâle
Elle se cache dans le blé.

Au mois d'août, bacchante enivrée,
Elle offre à l'Automne son sein,
Et roulant sur la peau tigrée,
Fait jaillir le sang du raisin.

En décembre, petite vieille,
Par les frimas poudrée à blanc,
Dans ses rêves elle réveille
L'Hiver auprès d'elle ronflant.

Théophile GAUTIER   (1811-1872)

Điệu hát

Tháng tư, mặt đất màu hồng
Như tuổi trẻ và tình yêu
Còn trinh nữ, chỉ hơi dám,
Đáp trả lại cho Mùa Xuân.

Tháng sáu, đã nhạt sắc hơn
Trái tim ham muốn khuấy động
Với Mùa Hè nâu rám nắng
Nàng giấu mình trong lúa mì.

Tháng tám, nữ thần say rượu
Nàng tặng Mùa Thu bầu vú
Lăn mình trên da vằn vện
Làm tứa ra máu rượu nho

Tháng mười hai, cô bé già
Rắc bột sương giá trắng xóa
Trong mơ, nàng làm thức giấc
Mùa Đông nằm ngáy kế bên.

Luận về khoa học và nghệ thuật - JJR (13)

Nhưng hãy băng qua khoảng cách về nơi chốn và thời gian, và hãy xem điều gì đã diễn ra trong xứ sở của chúng ta và trước mắt chúng ta; hay đúng hơn, là hãy dẹp xa những bức họa ghê tởm mà chúng sẽ làm tổn thương sự tế nhị của chúng ta, và chúng ta hãy tránh nỗi nhọc đi lặp lại cùng những thứ ấy dưới những cái tên khác. Không phải là vô ích mà tôi gọi hồn Fabricius; và điều gì mà tôi đã khiến con người vĩ đại ấy nói, mà tôi không thể đặt vào miệng của Louis XII hay Henris IV ? Giữa chúng ta, thật vậy, Socrate đã chẳng hề uống chất độc cần; nhưng ông ấy đã uống, trong một chén còn đắng hơn thế, sự nhạo báng thóa mạ, và sự khinh bỉ còn trăm lần tệ hơn cái chết.

Như vậy đó là làm thế nào mà sự xa hoa, phá vỡ luân thường và sự nô lệ trong mọi thời đã là hình phạt cho những nỗ lực kiêu ngạo mà chúng ta đã cố làm để đi ra khỏi sự bất tri hạnh phúc nơi mà sự khôn ngoan vĩnh hằng đã đặt chúng ta vào. Tấm voan dày mà nó đã phủ lên tất cả mọi hoạt động của nó có vẻ cảnh báo chúng ta khá đủ rằng nó đã không sắp đặt chúng ta cho những sự tìm tòi vô ích. Nhưng đó phải chăng là một trong những bài học mà chúng ta đã lợi dụng được, hay là chúng ta đã chểnh mảng mà không bị trừng phạt ? Hỡi các dân tộc, hãy biết được một lần rằng tự nhiên đã muốn gìn giữ các người khỏi khoa học, như một người mẹ tước đi một vũ khí nguy hiểm từ tay con mình; rằng tất cả những bí mật mà tự nhiên giấu các người là bấy nhiêu điều xấu mà nó bảo đảm tránh khỏi, và nỗi nhọc mà các người thấy được khi học tập không phải là điều nhỏ nhất trong những việc thiện của nó. Con người là xấu xa, họ sẽ còn tồi tệ hơn, nếu họ đã có bất hạnh là sinh ra đã thông thái.

Những suy nghĩ này thật là nhục nhã cho nhân loại ! Lòng kiêu ngạo của chúng ta hẳn phải bị bầm dập ! Sao kia ! Lòng trung thực lại là con gái của sự bất tri ư ? Khoa học và đức hạnh sẽ là không tương thích ư ? Những hậu quả nào người ta sẽ rút ra từ những định kiến này ? Nhưng để hòa giải những sự đối nghịch bề ngoài này, chỉ cần xem xét kỹ càng sự phù phiếm và hư không của những danh hiệu kiêu căng làm chúng ta lóa mắt, mà chúng ta đem tặng miễn phí như vậy cho tri thức của con người. Vậy hãy soi xét khoa học và nghệ thuật trong chính chúng. Hãy xem điều gì phải là hệ quả từ tiến bộ của chúng; và đừng ngại ngần nữa để mà thống nhất về tất cả những luận điểm nơi mà các lập luận của chúng ta sẽ đồng thuận với những quy nạp lịch sử.

(hết phần một -PLS)

------------------------------------------- 

Mais franchissons la distance des lieux et des temps, et voyons ce qui s'est passé dans nos contrées et sous nos yeux; ou plutôt, écartons des peintures odieuses qui blesseraient notre délicatesse, et épargnons-nous la peine de répéter les mêmes choses sous d'autres noms. Ce n'est point en vain que j'évoquais les mânes de Fabricius; et qu'ai-je fait dire à ce grand homme, que je n'eusse pu mettre dans la bouche de Louis XII ou de Henri IV? Parmi nous, il est vrai, Socrate n'eût point bu la ciguë; mais il eût bu, dans une coupe encore plus amère, la raillerie insultante, et le mépris pire cent fois que la mort.

Voilà comment le luxe, la dissolution et l'esclavage ont été de tout temps le châtiment des efforts orgueilleux que nous avons faits pour sortir de l'heureuse ignorance où la sagesse éternelle nous avait placés. Le voile épais dont elle a couvert toutes ses opérations semblait nous avertir assez qu'elle ne nous a point destinés à de vaines recherches. Mais est-il quelqu'une de ses leçons dont nous ayons su profiter, ou que nous ayons négligée impunément? Peuples, sachez donc une fois que la nature a voulu vous préserver de la science, comme une mère arrache une arme dangereuse des mains de son enfant; que tous les secrets qu'elle vous cache sont autant de maux dont elle vous garantit, et que la peine que vous trouvez à vous instruire n'est pas le moindre de ses bienfaits. Les hommes sont pervers; ils seraient pires encore, s'ils avaient eu le malheur de naître savants.

Que ces réflexions sont humiliantes pour l'humanité! que notre orgueil en doit être mortifié! Quoi! la probité serait fille de l'ignorance? La science et la vertu seraient incompatibles? Quelles conséquences ne tirerait-on point de ces préjugés? Mais pour concilier ces contrariétés apparentes, il ne faut qu'examiner de près la vanité et le néant de ces titres orgueilleux qui nous éblouissent, et que nous donnons si gratuitement aux connaissances humaines. Considérons donc les sciences et les arts en eux-mêmes. Voyons ce qui doit résulter de leur progrès; et ne balançons plus à convenir de tous les points où nos raisonnements se trouveront d'accord avec les inductions historiques.

Hợp nhất

Unité

Par-dessus l'horizon aux collines brunies,
Le soleil, cette fleur des splendeurs infinies,
Se penchait sur la terre à l'heure du couchant ;
Une humble marguerite, éclose au bord d'un champ,
Sur un mur gris, croulant parmi l'avoine folle,
Blanche épanouissait sa candide auréole ;
Et la petite fleur, par-dessus le vieux mur,
Regardait fixement, dans l'éternel azur,
Le grand astre épanchant sa lumière immortelle.
«Et, moi, j'ai des rayons aussi !» lui disait-elle.

Victor HUGO   (1802-1885)

Hợp nhất

Bên trên đường chân trời những quả đồi hoe nắng
Mặt trời, bông hoa huy hoàng vô biên
Nghiêng xuống trái đất vào giờ hoàng hôn;
Một bông cúc khiêm nhường, nở bên bờ cánh đồng
Trên bức tường xám, ngả xuống giữa yến mạch hoang
Xòe ra vầng hào quang thơ ngây trắng muốt;
Và bông hoa nhỏ, vươn lên trên bức tường cũ
Nhìn chăm chú trong vòm xanh vĩnh cửu,
Vì tinh tú lớn tuôn tràn ánh sáng bất tử
Nàng nói ,"Và em, em cũng có tia sáng đây này!"

Si maman si - France Gall

http://www.youtube.com/watch?v=FsTSgncy9OI

Tous mes amis sont partis
Mon coeur a déménagé
Mes vacances c'est toujours Paris
Mes projets c'est continuer
Mes amours c'est inventer

Si, maman, si
Si, maman, si
Maman, si tu voyais ma vie
Je pleure comme je ris
Si, maman, si
Mais mon avenir reste gris
Et mon coeur aussi

Et le temps défile comme un train
Et moi je suis à la fenêtre
Je suis si peu habile que demain
Le bonheur passera peut-être
Sans que je sache le reconnaître

Si, maman, si
Si, maman, si
Maman, si tu voyais ma vie
Je pleure comme je ris
Si, maman, si
Mais mon avenir reste gris
Et mon coeur aussi

Mon coeur est confortable, bien au chaud
Et je laisse passer le vent
Mes envies s'éteignent, je leur tourne le dos
Et je m'endors doucement
Sans chaos ni sentiment

Nếu mà, mẹ ơi

Bạn bè tôi đã đi hết
Tim tôi cũng dời đi
Những kỳ nghỉ của tôi là Paris
Những dự định của tôi là tiếp tục
Tình yêu của tôi là ảo tưởng

Nếu mà, mẹ ơi
Nếu mà mẹ thấy cuộc đời của con
Con khóc cũng như cười
Nhưng tương lai con màu xám
Trái tim cũng thế

Thời gian vút qua như con tàu
Tôi đứng bên cửa sổ
Tôi thật ít khéo léo đến nỗi
Ngày mai, hạnh phúc có lẽ sẽ trôi qua mất
Mà tôi không hay biết

Nếu mà, mẹ ơi
Nếu mà mẹ thấy cuộc đời của con
Con khóc cũng như cười
Nhưng tương lai con màu xám
Trái tim cũng thế

Trái tim tôi yên ổn, ấm áp
Tôi để cho gió thổi qua
Những mong muốn của tôi tắt ngấm
Tôi quay lưng lại với chúng
Và tôi nhẹ nhàng ngủ thiếp
Không hỗn độn, không tình cảm.

Nguyễn Thị Loan (5)

• Dạo này không thấy báo chí đưa tin ảnh về Loan, mình đoán là Loan không được cố vấn tốt để có quan hệ tốt với giới truyền thông (dùng uyển ngữ thì là như vậy, còn thô thiển hơn thì là "hối lộ"). Thi thoảng cũng nên có một vài hình ảnh đẹp xuất hiện để thu hút sự chú ý của công chúng thì hay hơn. Nói chung mình cảm thấy là Loan không có người cố vấn tốt. Nếu mình là Loan thì mình sẽ trả tiền cho ông Vũ Khắc Tiệp để ông ấy cố vấn, hihi. Tuy nhiên, người đẹp của VKT mới chỉ quyến rũ đối với đàn ông thôi, còn một hoa hậu thì phải quyến rũ nhiều hơn thế, tức là đối với cả trẻ em và phụ nữ. 
  
  
  Vậy mình thấy Loan lúc thì đẹp tuyệt trần (chứng tỏ là nàng đẹp thật), lúc thì không phô được hết vẻ đẹp của mình, lúc thì rất đáng yêu, lúc thì hơi gượng gạo, về ăn mặc thì có gu thẩm mỹ tốt, nhưng đôi khi hơi nặng nề, chứng tỏ chưa được rèn giũa nhiều. Ví dụ thỉnh thoảng Loan hơi so vai, rụt cổ, chắc do hồi xưa mặc cảm cao quá cứ tìm cách làm sao cho thấp xuống. Điều ấy khiến cho Loan trông có vẻ cổ ngắn, mặc dù có một số tấm chụp cổ cao vai xuôi nhìn rất đẹp, ví dụ ở đây : http://www.netlife.vn/hoa-hau/2012/12/nguoi-dep-bien-nguyen-thi-loan-tu-tin-di-ban-oc/ (tấm đầu tiên ấy, khuôn mặt đáng yêu chưa !). Một hoa hậu đẹp đến mấy cũng không thể cổ rụt được, lúc nào cũng phải vươn cổ cao lên như một bông hồng ấy. 
  
  
  Loan có đôi mắt đẹp, ánh mắt long lanh nồng nàn rất đẹp, chỉ trừ những lúc Loan cười gượng gạo. Thà không cười thì thôi, vẫn xinh như thường, còn nếu cười thì phải như là cười với người yêu, hoặc cười với các em bé mẫu giáo ấy. Về ăn mặc thì tất cả tay, vai và cổ Loan rất lộng lẫy, nên khoe ra (ví dụ mặc áo dài thì tay áo nên trong suốt), nhưng lúc thì khoe món nọ, lúc thì khoe món kia chứ đừng khoe tuốt một lúc, cũng như váy không nên ngắn quá hở chân nhiều quá nhìn không thanh tao (mình không thích phong cách của Mai Phương Thúy), váy ngắn cỡ như của công nương Kate Middleton là vừa nhất. 
  
  
  Số đo hình thể của Loan cực đẹp, Loan mà gầy đi là vòng ba sẽ xấu đấy, phải giữ vững như vậy. Vòng một thì không có bất cứ hoa hậu hay người đẹp Việt Nam nào so sánh được. http://ihay.thanhnien.com.vn/pages/20130521/hoa-hau-bien-nguyen-thi-loan-lam-ha-noi-nong-ran.aspx 
  
  
  Vấn đề của Loan như vậy có lẽ là phong độ không được ổn định, nhất là vẻ quyến rũ. Người đẹp từ đầu đến chân mà không quyến rũ thì cũng hỏng. Mình cho là mình nắm được bí mật của sự quyến rũ, hihi, quyến rũ để có được những lợi ích nho nhỏ như là qua cửa không tốn tiền hay là xếp hàng được lên trước ấy, chứ còn quyến rũ sao cho chàng hỏi cưới thì chịu, nhưng chắc là Loan cũng chẳng cần vị nào trong ban giám khảo phải cưới mình đâu. Lẽ ra mình giữ bí mật để xài riêng, nhưng sợ không nói cho Loan biết thì Loan lại thi rớt. E hèm, bí mật như sau : nếu mình quyến rũ được bọn trẻ con tuổi mẫu giáo, thì mình sẽ quyến rũ được tất cả đàn ông trên đời này !! Tức là lúc nào cũng phải má hồng, môi hồng, mặt mày hớn hở, tóc bồng bềnh, váy áo cũng bồng bềnh, màu sắc tươi sáng, nói giọng véo von... Mời Loan suy nghĩ tiếp tìm thêm những chiêu khác.
  
  
  Phải duyên dáng đáng yêu không ngừng một giây phút nào, cố gắng nghen !